غرب شناسی بنیادی
دکارت، شکِّ متافیزیکی و بنیادگذاریِ روش

محمدتقی طباطبائی

دوره 12، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 163-184

https://doi.org/10.30465/os.2021.38854.1780

چکیده
  شکّ روشیِ دکارت را هم آنان نقد می‌کنند که یک‌سره با شکّ میانه‌ای ندارند، هم دیگرانی که آن را برای آغازِ اندیشیدنِ روش‌مند، نابسنده می‌دانند. بااین‌حال، دست‌آوردهای شکّ روشیِ او در فلسفه‌های پس از وی، جذب شده و همواره درکار است. هدف این مقاله آن است تا نشان‌ دهد که دکارت چگونه در راهِ پاسخ به پرسشی ناگزیر، از بنیادِ متافیزیکیِ ...  بیشتر

نقدِ نقدهای هایدگر بر سوژة دکارتی

منیره طلیعه بخش؛ مهدی معین زاده

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 167-191

https://doi.org/10.30465/os.2020.5528

چکیده
  خوانش رایج سوژة دکارتی، آن را به­منزلة نقطة عطفی در«خودبنیادی» انسان درنظر گرفته است. بخش مهمی از فلسفة قرن بیستم به تأسی از هایدگر، بالاترین اهتمام خود را نقد سوژة دکارتی تعریف کرد؛ گویی سوژة دکارتی عامل اصلی انحراف مسیر فلسفه از لحاظ کردن وجود بماهو وجود بوده است. بسیاری منتقدان بحران­های مدرنیته را مولود خودبنیادی سوژة ...  بیشتر

نسبت اندیشۀ ماشین جانوری دکارت با رفتارهای زیست محیطی جدید

مهدی بهنیافر

دوره 9، شماره 2 ، آبان 1397، ، صفحه 1-23

چکیده
  این مقاله به تأثیر اندیشۀ دکارت در باب حیوانات و نظریۀ موسوم به ماشین جانوری او بر رفتارهای زیست محیطی دورۀ مدرن می‌پردازد. ابتدا هشت فقرۀ قابل انتساب به اندیشۀ دکارت در باب حیوانات (ماشین بودن، رفتار خودکار، اندیشه، زبان، خودآگاهی، آگاهی، احساس و حیات) ارزیابی شده‌اند. سپس سه آموزۀ کلیدی وحدت و یکپارچگی، بی‌مرتبه‌گی تکوینی و همین‌طور ...  بیشتر

مقایسة شک در اندیشة دکارت و بوریدان

خشایار برومند؛ حمیدرضا آیت‌اللهی

دوره 4، شماره 2 ، آبان 1392، ، صفحه 51-69

چکیده
  ژان بوریدان و رنه دکارت، هریک به نحوی با موضوع شک‌گرایی مواجه شده‌اند. دکارت، با شک روشی خود، در برابر شکاکیت امثال مونتی، یقین مطلق و گذر از شکاکیت را می‌جوید؛ وی در هر آن‌چه قابلیت شک در آن وجود دارد شک می‌کند تا نهایتاً به معرفتی دست یابد که هیچ‌گونه شکی در آن راه نداشته باشد. در سوی دیگر، بوریدان در رویارویی با شک‌گرایی قرن چهاردهم ...  بیشتر