غرب شناسی بنیادی
تبیینِ «کثرت‌گرایی فرهنگی» در پرتو فلسفۀ فرهنگ هردر

محمدمهدی اردبیلی

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 1-18

https://doi.org/10.30465/os.2020.29669.1627

چکیده
  هرچند فلسفۀ فرهنگ، در معنای مشخصِ آن، شاخه‌ای نوپا و میان‌رشته‌ای است که مستقلاً از اواخر قرن بیستم در آلمان مطرح شد و بسط یافت، اما مفسران نخستین اندیشه‌های فلسفی دربارۀ فرهنگ در معنای مدرن آن را به یوهان گُتفرید فُن هردر (1744-1803) نسبت می‌دهند که آثارش الهام‌بخش فرهنگ‌پژوهان پس از او بوده است. یکی از مهمترین میراث‌های هردر، «کثرت‌گرایی ...  بیشتر

توزیع عادلانه قدرت و مناصب سیاسی از دیدگاه ارسطو

مسیب جوزی؛ مجید ملایوسفی؛ محمدصادق زاهدی

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 19-39

https://doi.org/10.30465/os.2020.5525

چکیده
  دغدغه اصلی ارسطو در این بحث، مسأله استحقاق و شایستگی در حکومت و تقسیم مناصب آن است بدین منظور او به بررسی نظام­های سیاسی مختلف پرداخته و ایرادات آن نظام­ها را از این لحاظ بیان می کند او می­گوید در امر حکومت و تقسیم مناصب باید سهم هر کس در حفظ و نگهداری و فراهم آوردن عناصر هستی و سازمان حکومت، معیار قرار گیرد. همچنین او بیان می کند ...  بیشتر

معنای وجود و مواجهه با آن نزد هوسرل و هایدگر

همایون دهاقین؛ بیژن عبدالکریمی

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 41-65

https://doi.org/10.30465/os.2020.5526

چکیده
  ادموند هوسرل پایه گذار پدیدارشناسی در معنای خاص و جدید کلمه است‌‌‌‌‌‌.‌‌‌‌‌‌ وی با این نهضت فکری تحولی در فلسفه غرب پدید آورد. پدیدارشناسی استعلایی هوسرل روشمند (متدولوژیکال) است و در زمانه بحران علوم و فلسفه اروپایی آن‌را یگانه طریق مبتنی ساختن بنای معرفت بر پایه‌ایی خلل‌‌‌ناپذیر می‌دانست‌‌‌‌‌‌.‌‌‌‌‌‌ پدیدارشناسی ...  بیشتر

«لبخند» تراژیک ابرانسان در تفکر نیچه

سید علیرضا رضوی زاده؛ بیژن عبدالکریمی؛ علی مرادخانی

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 67-97

https://doi.org/10.30465/os.2021.25574.1561

چکیده
  نیچه در تأملات انتقادی خود درباره فلسفه عقل‌گرایان و تجربه‌باوران که درون‌مایه آن را نتیجه تفکر متافیزیکی و تئولوژیک می‌داند به ماحصل شیوه‌های جهان‌بینی آنها، همچون یأس، ناامیدی و سرخوردگی‌ای اشاره دارد که به نیهیلیسم می‌انجامد. تفکر تاکنونی غربی از نظرگاه نیچه، مَحمل دشمنی و کینه‌توزی با زندگی بوده است. گویی که زندگی خصمِ ...  بیشتر

چیستی غرب و مدرنیته در اندیشه شریعتی

محمدتقی روستایی؛ مقصود رنجبر؛ علی شیرخانی

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 99-119

https://doi.org/10.30465/os.2020.5527

چکیده
  اندیشمندان ایرانی به فراخور زمانه و زمینه، هر کدام رویکردی متفاوت در برخورد با غرب و مدرنیته برگزیدند. هدف این پژوهش، فهم نگرش شریعتی نسبت به غرب و مدرنیته بوده و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و با استناد به آثار ایشان و بر اساس چارچوب نظری مکتب فرانکفورت به دنبال دست­یابی به این هدف و پاسخ­گویی به این سؤال است که موضع و دیدگاه ...  بیشتر

بنیان های فکری راست افراطی در غرب

غلامعلی سلیمانی

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 121-145

https://doi.org/10.30465/os.2021.31279.1648

چکیده
  آمارها در غرب حکایت از رشد روز افزون جریان راست جدید و اقبال به این احزاب دارد. راست جدید همچون اسلاف خویش در سال­های بین دو جنگ جهانی به اقداماتی خشونت ‌آمیزی چون؛ آتش زدن اماکن و پناهگاهای مهاجرین، ترور و قتل، تحقیر رنگین ‌پوستان، ضرب و شتم مهاجران، ارسال پیامها تهدیدآمیز، شعارنویسی و هتک حرمت به اماکن مذهبی دست می‌زنند. با این ...  بیشتر

بررسی مفهوم دیالکتیک در اندیشه مارکس؛ بررسی نسبت دیالکتیک مارکس با دیالکتیک کانتی و دیالکتیک هگلی

سینا شیخی؛ سید محمد تقی چاوشی

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 147-166

https://doi.org/10.30465/os.2020.5780

چکیده
  برداشت هگلی از تفکر مارکس یک تقریر شایع و متداول در علوم انسانی است و اشتراک ایشان در استفاده از روش دیالکتیکی، دلیل اصلی این مدعا دانسته می­شود. بدون نفی تأثیرپذیری مارکس از هگل، توجه به فلسفه کانت، ما را به تقریری دیگر از اندیشه مارکس رهنمون می­شود که به مراتب از تفکر هگل دور خواهد بود. اگر بتوان روش مارکس را با تسامح دیالکتیکی ...  بیشتر

نقدِ نقدهای هایدگر بر سوژة دکارتی

منیره طلیعه بخش؛ مهدی معین زاده

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 167-191

https://doi.org/10.30465/os.2020.5528

چکیده
  خوانش رایج سوژة دکارتی، آن را به­منزلة نقطة عطفی در«خودبنیادی» انسان درنظر گرفته است. بخش مهمی از فلسفة قرن بیستم به تأسی از هایدگر، بالاترین اهتمام خود را نقد سوژة دکارتی تعریف کرد؛ گویی سوژة دکارتی عامل اصلی انحراف مسیر فلسفه از لحاظ کردن وجود بماهو وجود بوده است. بسیاری منتقدان بحران­های مدرنیته را مولود خودبنیادی سوژة ...  بیشتر

گسست معرفت شناختی و واسازی سوبژکتیویسم در فلسفة نیچه

بیان کریمی؛ سید مصطفی شهرآیینی

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 193-209

https://doi.org/10.30465/os.2020.5529

چکیده
  خوانش نیچه از واسازی مفهوم سوبژکتیویسم، بر گسستِ معرفت­شناختی از فهم­های سنتی و مدرن در باب معرفت، حقیقت، زبان و آگاهی استوار است. او چهارچوبی جدید برای بازتفسیر موجود انسانی به عنوان موجودی دائماً متغیر در شبکة فرایندهای تن­کردشناسانه ارایه می­دهد و پدیده‌هایی چون معرفت، حقیقت، زبان و اندیشه را از نو تفسیر و ارزشیابی می­کند. ...  بیشتر

غرب‌زدگی و اصالت

آیدین کیخایی

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 211-227

https://doi.org/10.30465/os.2021.31191.1647

چکیده
  غرب‌زدگی آل احمد از زمان نخستین چاپ آن در ابتدای دهه‌ی ۱۳۴۰ تا به امروز، کانون بحث و جدل و مناقشات نظری و سیاسی بوده است. در این میان، یکی از نگرش‌های غالب به اندیشه‌ی‌ آل احمد و ایده‌ی غرب‌زدگی او در فضای روشنفکری و دانشگاهی، به ویژه در دهه‌های بعد از انقلاب،‌ نگرشی است که او را به عنوان روشنفکری «اصالت»‌گرا و مروج ایده‌ی ...  بیشتر

نقد فلسفه ی همسخنیِ مارتین بوبر و پی آمدهای آن در حوزه ی تعلیم و تربیت کودکان

اعظم محسنی؛ سید مسعود سیف؛ علی فتح طاهری

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 229-246

https://doi.org/10.30465/os.2020.5531

چکیده
  در میان مفاهیم جدیدی که در اوایل قرن بیستم در حوزه­ی تعلیم و تربیت مطرح شده بودند، مفهوم «دو طرفه بودن» (Gegenseitigkeit) فرایند آموزش چالش­های بسیاری را به همراه داشته است؛ بسیاری از مربیان با انتقاد از این مفهوم، اظهار داشتند که معلم باید به تنهایی فرایند آموزش را رهبری کند و شاگردان نمی­توانند و نباید نقشی در این فرایند ایفا ...  بیشتر

تمایز "مدینه" و "شهر" در یونان و روم باستان و اهمیت مفهوم مدینه در فهم فلسفه سیاسی معاصر

علی ناظمی اردکانی؛ رضا داوری اردکانی؛ مالک حسینی

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 247-275

https://doi.org/10.30465/os.2020.5532

چکیده
  پولیس یا مدینه، موضوع فلسفه سیاست کلاسیک است. با بررسی متونی کلاسیک مثل تاریخ جنگ پلوپونزی توسیدید و سیاست ارسطو و پژوهش­های جدیدی همچون تمدن قدیم فوستل دوکلانژ و پولیس هانسن به درکی از تفاوت مدینه و شهر پی می­بریم که می­تواند در فهم ما از مبانی و مبادی فلسفه سیاست مدرن موثر باشد. مدینه، جامع­ترین و والاترین شکل جامعه سیاسی ...  بیشتر