اندیشۀ علمی-فلسفی تالس؛ خوانشی زمینهگرایانه
دوره 14، شماره 2، اسفند 1402، صفحه 167-189
https://doi.org/10.30465/os.2024.48768.1980
رضا نصیری حامد؛ امیرحسین نجفی فرد
چکیده سرآغاز اندیشیدن فلسفی، گسست از تأمل اسطورهای و به طور خاص در یونان و شهر ملط با اندیشیدن تالس درباره آرخه یا مادهالمواد عالم بوده است. تأملات تالس به لحاظ ریشههای بینفرهنگی و بیناتمدنی و تأثیرپذیری از آگاهیها و دانش تمدنهای همجوار بسی حائز اهمیت است. سوال و دغدغه نوشتار حاضر با مفروض داشتن اینکه ملط به سبب موقعیت خاص جغرافیایی و اقلیمی خود از سویی محل گذر بازرگانان و انتقال کالاهای تجاری مختلف بوده و سبب شده امثال تالس با سفرهای خویش به مناطق دیگر و یا آگاهی یافتن از دستاوردهای آنها اعم از مصر و بابل، مسیری نوینی در اندیشهورزی علمی و عقلانی بگشاید، آن است که تأملات وی در توضیح وضعیت انضمامی عالم چه مسیری را طی نموده و به طور خاص هستی آدمی را چگونه صورتبندی نموده است؟ در پاسخ بدین سوال، فرضیه و مدعای مطرح شده آن است که تالس با طرح ایده آب به عنوان ماده تشکیلدهنده عالم، درصدد توضیح ساز و کارهای تطور امور هستی نه با علل و عواملی بیرون از پدیدهها بلکه از درون خود آنها برآمده و با آنکه هنوز رگههایی اسطورهای در اندیشه وی وجود دارد، مسیری را برای طرح تطور امور با فعل و انفعالات آنها گشوده است.
انسانگرایی مدرنیته و مبانی اسطورهای آن
دوره 1، شماره 1، اردیبهشت 1389، صفحه 87-116
مریم صانعپور
چکیده جنبش اومانیستی یا انسانگرایانه در رنسانس اروپا بهمنظور احیای ارزش ازدسترفتة انسان قرون وسطایی که تحت حاکمیت استبدادی نظام سلسلهمراتبی کلیسا قرار داشت عصر طلایی یونان باستان را نمونة اعلای ارزشگذاری به انسان یافت و جهت طراحی مدرنیتة غربی از ادبیات اسطورهای بهرة فراوان برد و شالودههای انسانگرایانة غرب مدرن را تحت تأثیر اسطورههای یونانی شکل داد مقالة حاضر برخی وجوه انسانگرایانة مدرنیته غربی را در اسطورهها ردیابی مینماید که عبارتند از: معرفتشناسی، روانشناسی و خداشناسی.