غرب شناسی بنیادی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه دانشگاه اصفهان

2 دکترای فلسفه؛ دانشیار گروه فلسفه دانشگاه اصفهان

3 دانشیار گروه فلسفه دانشگاه اصفهان

چکیده

در این مقاله، قرائت هگل از اخلاق ارسطویی ذیل دو مفهوم بنیادی «سعادت» و «فضیلت» و پیامدهایی که بر این قرائت مترتب است، بیان می‌‌شود. در تفسیر هگلی، این دو مفهوم نسبت به تلقی کلاسیک ارسطویی کارکردی اجتماعی تر و در عین حال تعینی سابجکتیو به خود می‌‌گیرند، تا از این طریق فرد و اجتماع در روندی دیالکتیکی در چهارچوبی فضیلت مند به خیری یگانه که همان آزادی است، دست یابند. اصالت و به یک معنا تقدم اندیشه سیاسی در نظام فلسفی هگل، نیازمند دستگاهی اخلاقی است که بتواند فراتر از طبیعت گرایی اخلاقی ارسطو عمل کرده، مناسبات و اقتضائات حیات بیرونی اجتماعی و سیاسی را تبیین کند. چنین است که در اندیشه هگل، سعادت و فضیلت اگرچه همچون نظام اخلاقی ارسطو واجد اهمیت بی بدیلی هستند، وظیفه ای فراتر از تعلیم و تربیت افراد می‌‌یابند. در این پژوهش نشان داده می‌‌شود که هگل با استخدام دو مفهوم بنیادی اخلاق ارسطویی، یعنی سعادت و فضیلت در چهارچوب کلی نظام فکری خود، زمینه را برای دگردیسی معنایی این مفاهیم فراهم می‌‌آورد.

کلیدواژه‌ها

ارسطو (1389): اخلاق نیکوماخوس، محمد حسن لطفی، تهران، طرح نو، چاپ سوم.
استیس، والتر ترنس(1381): فلسفه هگل، حمید عنایت، تهران، انتشارات علمی‌‌و فرهنگی، جلد دوم، چاپ ششم.
پلامناتز، جان(1386): شرح و نقدی بر فلسفه اجتماعی و سیاسی هگل، حسین بشیریه، تهران، نشر نی، چاپ چهارم.
لوکاچ، گئورگ(1382): هگل جوان؛ پژوهشی در رابطه دیالکتیک و اقتصاد، ترجمه محسن حکیمی، تهران، نشر مرکز، چاپ دوم.
هگل، گئورگ ویلهیم فریدریش(1390): پدیدارشناسی جان، ترجمه باقر پرهام، انشارات کند و کاو، چاپ نخست.
 
D. Goldstein, Joshua (2006). Hegel’s Idea of the good Life, Springer press.
Ferrarin, Alfredo(2004). Hegel and Aristotle, Cambridge University press.
Hegel, G. W. F. (1972). The Tübingen Essay of 1793, pp. 481–507 in Hegel’s Development: Towards the Sunlight (1770-1801), trans. H. S.Harris, Oxford: Oxford Clarendon Press.
Hegel, G. W. F. (1991). Elements of the Philosophy of Right, ed. Allen W. Wood; trans. H. B. Nisbet, Cambridge: Cambridge University Press.
Hegel, G. W. F.(1982). Hegel’s Lectures on the History of Philosophy, https://www.marxists.org/reference/archive/hegel/works/hp/hparistotle.htm#s3ba
Peperzak, Adrian T.(2001). Modern freedom; Hegel’s legal, moral, and political philosophy, Kluwer academic publishers.
W. Wood, Allen(1990). Hegel’s ethical Thought