غرب شناسی بنیادی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد، واحد علوم تحقیقات تهران، تهران، ایران

2 استادیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد، واحد چالوس، چالوس، ایران

3 دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

10.30465/os.2025.48535.1968

چکیده

مطالعه روند عقلانی شدن سیاست در غرب، برای درک ماهیت دولت های مدرن و فهم مولفه هایی چون دموکراسی و جامعه مدنی از ضرورتی اساسی برخوردار است. سیر عقلانی شدن اندیشه سیاسی در غرب، به آرامی، از اواخر قرون وسطا آغاز شد و پس از رنسانس با غلبه روش های نوین علمی ادامه یافت. پیدایش روش تجربی در این دوره و نگاه این‌جهانی به کل هستی، به حوزه فلسفه سیاسی نیز راه پیدا کرد و به افسون زدایی از جامعه سیاسی انجامید. در نتیجه، جامعه سیاسی، از امری الهی به قراردادی اجتماعی تبدیل شد. پرسش اصلی مقاله این است که اندیشه سیاسی غرب در دوران مدرن، چگونه توانست بر مبنای افسون زدایی و نحوه تحول اشکال آگاهی، عقلانی شود؟ فرضیه ما این است که اندیشه سیاسی غربی به سبب گسست از الهیات قرون وسطا و پیوند خوردن به شکل آگاهی فلسفی، توانست راه را برای عقلانی سازی سیاست هموار سازد. روش مورد استفاده ما در این پژوهش، روش تفسیری است. به باور پیروان این روش، واقعیت ها و روابط اجتماعی، دارای استقلال نیستند و برساخته انسان ها به حساب می آیند. بنابراین، برای فهم این واقعیت ها به ناچار، باید به شناسایی تحولات ذهنی در طول حیات بشر پرداخت.

کلیدواژه‌ها

کتاب‌نامه
 
  احمدی، بابک (1398)؛ مارکس و سیاست مدرن، تهران، نشر مرکز
باربیه، موریس (1384)؛ دین و سیاست در اندیشه مدرن، ترجمه امیر رضایی، تهران، قصیده سرا
باربیه موریس (1399)؛ مدرنیته ی سیاسی، ترجمه عبدالوهاب احمدی، تهران، آگه
  پلامناتز، جان (1387)؛ انسان و جامعه، ترجمه کاظم فیروزمند، ج1، تهران، روزنه
  پیوزی، مایکل (1393)؛ یورگن هابرماس، ترجمه احمد تدین، تهران، هرمس
  جودی، بهنام، توسلی رکن آبادی، مجید، آب نیکی، حسن و نظری، علی اشرف (1397)؛ «جدال نظری کارل لویت و هانس بلومنبرگ»، غرب شناسی بنیادی، سال نهم، شماره دوم، 50-25
  راسل، برتراند (1388)؛ تاریخ فلسفه غرب، ترجمه نجف دریابندری، تهران، شرکت سهامی کتابهای جیبی
  شوالیه، ژان ژاک و گوشه، ایو (1398)؛ آثار بزرگ سیاسی از ماکیاوللی تا روزگار ما، ترجمه لی لا سازگار، تهران، فرهنگ نشر نو و آسیم
  فروند، ژولین (1383)؛ جامعه شناسی ماکس وبر، ترجمه عبدالحسین نیک گهر، تهران، توتیا
کاپلستون، فریدریک چارلز (1388)؛ تاریخ فلسفه، فلسفه اواخر قرون وسطا و دوره رنسانس، از اوکام تا سوئارس، ترجمه ابراهیم دادجو، ج3، تهران، علمی فرهنگی: سروش
  کاسیرر، ارنست (1399)؛ فلسفه روشنگری، ترجمه یدالله موقن، تهران، نیلوفر
  کلوسکو، جورج (1394)؛ تاریخ فلسفه سیاسی، دوران کلاسیک، ترجمه خشایار دیهیمی، ج1 ، تهران، نی
کلوسکو، جورج (1391)؛ تاریخ فلسفه سیاسی، دوران مدرن، ترجمه خشایار دیهیمی، ج 3، تهران، نی
  مطهری، مرتضی (بی تا)، جامعه و تاریخ، بی جا، دفتر انتشارات اسلامی
  منوچهری، عباس (1393)؛ رهیافت و روش در علوم سیاسی، تهران، سمت
  نوذری، حسینعلی (1393)؛ بازخوانی هابرماس (درآمدی انتقادی بر آراء، اندیشه ها و     نظریه‌های یورگن هابرماس)، تهران، چشمه
  هابرماس، یورگن (1392)؛ نظریه کنش ارتباطی، ترجمه کمال پولادی، تهران، نشر مرکز
  هگل، فریدریش (1390)، عقل در تاریخ، ترجمه حمید عنایت، تهران، شفیعی
Ardey, Robert (1994); the Social Contract from Hobbes to Rawls, London: Routledge Audi, Robert (Editor, 1999); the Cambridge Dictionary of Philosophy, Second              Edition, Cambridge, Cambridge University Press
Brubaker, Rogers (1984); the Limits of Rationality, London: Routledge
Cassirer, Ernst (1946); The Myth of The State, New Haven, Yale University
Crimmins, James. E (2013) (Ed.); Religion, Secularization and Political Thought, from Thomas Hobbes to J.S. Mill, London: Routledge
Davies, Tony (1997); Humanism, London: Routledge
Gillespie, M. Allen (2008); The Theological Origins of Modernity, Chicago & London, the University of Chicago Press
Hull, Gordon (2010); Hobbes and the Making of Modern Political Thought, New York: Continuum  
Josephson-Storm, Jason. A (2017); the Myth of Disenchantment, Chicago: The University of Chicago Press
Kalberg, Stephen (1998); "Max Weber's Types of Rationality, Cornerstones for the Analysis of Rationalization processes in History", The   American Journal of Sociology, Vol. 85, No. 5, pp. 1145-1179
McClelland, J.S (1996); A History of Western Political Thought, London, Routledge
Parkinson, G.H.R (1993) (Ed.); the Renaissance and 17th century Rationalism, London: Routledge
Tuck, Richard (1989); Hobbes, New York: Oxford University Press
Turner, S. Bryan (2006) (Ed); the Cambridge Dictionary of Sociology, Cambridge: Cambridge University Press
Turner, Charles (1992); Modernity and Politics in the Work of Max Weber, London: Routledge  
Strauss, Leo (1996); The political Philosophy of Hobbes, Its Basis and Its Genesis, Chicago, University of Chicago press
Ullmann, Walter (1976); Medieval Political Thought, London, Penguin Books  
 Zarka, Yves Charles (2016); Hobbes and Modern Political Thought, Translated by James Griffith, Edinburgh: Edinburgh University Press