نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد کلام تطبیقی، گروه حکمت و کلام، دانشکده الهیات و ادیان، دانشگاه شهید بهشتی،تهران
2 فلسفه و کلام اسلامی،الهیات و ادیان،شهیدبهشتی،تهران،ایران
چکیده
تسلّای فلسفه تسلّایی ادبی است. این رساله گفتگوی بین بوئثیوس و فلسفه شخصی شده‌ای است که به نظم و نثر ارائه می‌شود. در این مقاله شش مؤلفۀ تحلیل سبکی: رسانۀ متنی، رمز زیانی-جامعه‌شناختی، زاویۀ دید، شخصیّتپردازی، ساختار متنی و بینامتنیّت در تسلای فلسفه بررسی می‌شوند. در بین این مؤلفه‌ها، مشخصاً شخصیّتپردازی در تسلّای فلسفه، بخشی از مسئله این پژوهش را تشکیل می‌دهد؛ زیرا آنچه به ما زاویۀ دید راوی را ارائه می‌کند و موجب برقراری دیالکتیک می‌شود، شخصیّت است و از آنجایی‌که تحلیل سبکی که منجر به تجزیه و تحلیل یک متن می‌شود، برآیند بررسی هر شش مؤلفه است، بررسی پنج مؤلفۀ دیگر به عنوان روش این پژوهش انجام می‌شود. در این رساله شخصیّت برای هدفی غیر از شخصیّتپردازی و به منظور انتقال هدف نویسنده خلق شده است. به نظر میرسد بوئثیوس در این اثر به ادبیات نگاه ابزاری دارد و با استفاده از عناصر ادبی‌ای همچون شعر و موسیقی و توصیفات مطابق با سنت ادبیات تصویری باستانی به دنبال القای تفکرات فلسفی خود است. در تسلای فلسفه موضوع گفتمان پیوند با ابدیّت و امر جاودانه، مفهوم گفتمان مفهومی انسان‌گرایانۀ متکی بر مسائلی همچون عدالت، مشیّت، خیر، حقیقت، جبر و ارادۀ آزاد است که این دو مؤلفه حاکی از زاویۀ دید ایدئولوژیکی تسلای فلسفه است. در این رساله نه تنها شیوۀ گفتمان، دیالکتیک است، بلکه دیالکتیک به معنی نوافلاطونی آن یعنی «سیر» نیز هست که به نور حقیقی میرسد.
کلیدواژه‌ها
- بوئثیوس، آنلیسیوس مانیلیوس سورنیوس (1396). تسلّای فلسفه، ترجمۀ سایه میثمی. چاپ دوّم، تهران: نگاه معاصر.
- حقیقی، شهین، فرزانه فروزانی، نرگس محمّدی بدر و مصطفی گرجی (1397). «خوانش پسا استعماری شخصیّتهای نمایشنامۀ ماه عسل اثر غلامحسین ساعدی»، پژوهشهای ادبیّات تطبیقی، 6 (3): 64-86.
- خادمی، نرگس (1391). «الگوی «دیدگاه روایی» سیمپسون در یک نگاه»، نقد ادبی، 5 (17): 7-36.
- طاهری قلعهنو، زهراسادات، حسین آقاحسینی و سید علیاصغر میرباقریفرد (1399). «سبکشناسی روایت (سبک روایت حکایتهای حلاج بر اساس نظریه سیمپسون)»، جستارهای زبانی، 11 (3): 149-172.
- عبداللهیان، حمید (1381). «داستان و شخصیّتپردازی در داستان»، ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، 162 و 163: 409-425.
- عاملی، سید حسن، عیسی علیزاده منامن، علی غفاری و رامین محرمی (1398). «بررسی تطبیقی رسانۀ نوشتاری یا گفتاری بودن قرآن کریم و عهد عتیق»، مطالعات تفسیر تطبیقی، 4 (8): 1-19.
- فتحی، حسن (1382). «دیالکتیک در فلسفۀ افلاطون»، نشریۀ دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه تبریز. 186: 1-22.
- فرهنگی، سهیلا، و آقایی نواسطلی، طاهره (1392). «شخصیّتپردازی در رمان دشتهای سوزان»، مطالعات داستانی، 2 (1): 82-96.
- فنائی اشکوری، محمد (1389). «سقراط در جستجوی حقیقت»، معرفت، 19 (159): 15-24.
- کاپلستون، فردریک چارلز (1380). تاریخ فلسفه، ترجمه سید جلالالدین مجتبوی، ج 1، چاپ چهارم، تهران: مرکز انتشارات علمی فرهنگی.
- کاموس، مهدی (1377). «کارکرد شخصیّتهای فرعی در جهان داستان». ادبیّات داستانی، 48: 56-62.
- کوکب، سعیده، زندیّه، عطیّه (1396). «شیوۀ دیالکتیکی سقراط در مواجهه با تعریف دینداری و تأثیر آن بر تثبیت عقیدۀ پیرس»، فلسفه، 45 (1): 55-74.
- هاثورن، جرمی (1379). «شخصیتپردازی»، ادبیات داستانی، ترجمه محمدعلی آتش سودا، 53: 40-43.
- Arber, Agnes. (1943). Spinoza and Boethius. Isis, V 34, N 5:399-403. https://www.jstor.org/stable/225738.
- Arch, Jennifer. (2008). The Boethian "Testament of Love". Studies in Philology, V105, N 4: 448-462. https://www.jstor.org/stable/20464333.
- Blackburn, Simon. (1996).The Oxford Dictionary of Philosophy Oxford Paperback Reference.New York: Oxford University
- Chadwick, (1981). Boethius the Consolation of Music, Logic, Theology and Philosophy. New York: Oxford University press.
- Curley, III T F. (1987). The Consolation of philosophy as a Work of Literature. The American Journal of Philology, V 108, N (2): 343-367. https://www.jstor.org/stable/294821.
- Dolson, G B. (1922). Boethius's Consolation of Philosophy in English Literature during the Eighteenth Century. The Classical Weekly, V 15, N 16: 124-126. https://www.jstor.org/stable/4388289.
- Forster, E.M. (1985). ASPECTS OF THE NOVEL. United States of America.
- Gibson, M. (1981). Boethius His Life, Thought and Influence. Basil Blackwell., England, Oxford.
- Holopainen, Toivo J. (2011). Anselm of Canterbury, in Encyclopedia of Medieval Philosophy, Springer Netherlands.
- Hudson, B A. (2014). John Bunyan, Pilgrim’s Progress, and Nonconformist Prison Literature. In Prison Narratives from Boethius to Zana. New York, NY 10010.
- Kaufman, A S. (2014). “For This Was Drawyn by a Knyght Presoner”: Sir Thomas Malory and Le Morte Darthur. In Prison Narratives from Boethius to Zana. New York, NY 10010.
- McMahon, R. (2006). Understanding the Medieval Meditative Ascent Augustine, Anselm, Boethius, & Dante. The Catholic University of America Press Washington, D.C.
- Phillips, E P. (2014). Boethius, the Prisoner, and the Consolation of Philosophy. In Prison Narratives from Boethius to Zana. New York, NY 10010.
- Proudfoot, Michael,Lacey, A. R. (2010). The Routledge Dictionary of Philosophy.London & NewYork, Routledge. Fourth Edition
- Warburton, N. (2001). Philosophy: The Classics.London & NewYork, Routledge. Second Edition.
- Wyman, B H. (2000). Boethian Influence and Imagery in the Poetry of George Herbert. Studies in Philology, V 97, N 1: 61-95. https://www.jstor.org/stable/4174660.
)