غرب شناسی بنیادی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

نیچه چنین گفت زرتشت را بزرگ‌ترین کتاب خود و آموزۀ بازگشت جاودان را «ژرف‌ترین اندیشۀ» این کتاب می‌داند. چرا این آموزه دارای چنین اهمیتی در فلسفۀ نیچه است؟ اگرچه میان طرح اولیۀ بازگشت جاودان در دانش شاد تا طرح جدی در زرتشت تفاوت‌هایی وجود دارد، اما چند مشخصه همواره باقیست. اول آن‌که بازگشت جاودان سنجه‌ای برای نیچه جهت بازارزش‌گذاری ارزش‌ها و در مقابل روحیۀ کینه‌توزی و آرمان زهد است. دوم این‌که اگرچه نیچه در خواست قدرت، گاهی تلاش می‌کند تفسیری جهان‌شناختی از آموزۀ بازگشت جاودان به دست دهد، اما اکثر مفسران بر پیامدهای عملی باور به چنین آموزه‌ای انگشت گذارده‌اند؛ هر چند در مورد چیستی این پیامدهای عملی میان ایشان اختلاف نظر وجود دارد.
مشکلی که پیش می‌آید این است که اگر بازگشت جاودان مستلزم این است که به همه چیز از جمله امور نامطلوب نیز آری بگوییم و حتی براساس «عشق به سرنوشت»، عاشق رنج هم باشیم، چگونه آری گفتن به رنج، با آری گفتن به زندگی که نیچه از آن دم می‏زند سازگار است؟ پاسخ به این پرسش ابعاد جدیدی از اندیشۀ نیچه و آموزۀ بازگشت جاودان را بر ما می‌گشاید. این آموزه «آفرینندگی»، «گزینش»، «تصمیم»، و «کنش‏گری» را باعث می‌شود و در عین حال نیهیلیسم را به اوج خود می‌رساند و آن را تکمیل می‌کند که این نیز مطلوب دیگر نیچه است.

کلیدواژه‌ها

انسل-پیرسون، کیث (1375). هیچ انگار تمام عیار: مقدمه­ای بر اندیشه سیاسی نیچه، ترجمه محسن حکیمی، تهران: انتشارات خجسته.
دلوز، ژیل (1390). نیچه و فلسفه، ترجمۀ عادل مشایخی، تهران: نشر نی.
محبوبی آرانی، حمیدرضا (1389). نیچه و آری‏گویی تراژیک به زندگی،(رساله دکتری)، تهران: دانشگاه تهران (دانشکده ادبیات و علوم انسانی)(این رساله توسط نشر مرکز در سال 1392و با همین عنوان به چاپ رسیده است).
نیچه، فردریش (1374). آنک انسان، ترجمه رؤیا منجم،تهران: انتشارات فکر روز.
نیچه، فردریش (1384). چنین گفت زرتشت، ترجمه داریوش آشوری، تهران: انتشارات آگاه.
نیچه، فردریش (1380). حکمت شادان، ترجمه سعید کامران& جمال آل احمد &حامد فولادوند، تهران: نشر جامی.
نیچه، فردریش (1381). تبارشناسی اخلاق، ترجمه داریوش آشوری، تهران: نشر آگه.
نیچه، فردریش (1379). فراسوی نیک و بد، ترجمه داریوش آشوری، تهران: انتشارات خوارزمی.
نیچه، فردریش (1377). اراده قدرت، ترجمه مجید شریف،تهران: انتشارات جامی.
نیچه، فردریش (1355). دجال، عبدالعلی دستغیب،تهران: نشر آگاه.
نیچه، فردریش (1380). سپیده‌دمان، ترجمه علی عبداللهی، تهران: انتشارات جامی.
یاسپرس، کارل (1383). نیچه: درآمدی به فهم فلسفه‌ورزی او، ترجمه سیاوش جمادی، تهران: انتشارات ققنوس.
 
Call, Lewis (1995). Nietzsche as Critic and Captive of Enlightenment. Irvine: University of Califonia.
Clark, Maudemarie (1998a). “Nietzsche” in Routledge Encyclopedia of Philosophy, ed. Edward Craig.
Heidegger, Martin (1991). Nietzsche. Edited by David Farrell Krell. San Francisco: Harper and Row.
Higgins, Kathleen Marie (1998). “Schopenhauer and Nietzsche: Temperament and Temporality”, in Willing and Nothingness: Schopenhauer as Nietzsche's Educator(ed. By Christopher Janaway), New York: Oxford University Press.
Hunt, Lester (1993). “The Eternal Recurrence and Nietzsche's Ethic of Virtue”, In International Studies in Philosophy, Vol. 25, Issue 2: 3-11
Joos, Ernest (1987). Poetic Truth and Transvaluation in Nietzsche's Zarathustra: A Hermeneutic Study. New York: Peter Lang.
Kaufmann, Walter (1974). Nietzsche: Philosopher, Psychologist, Antichrist. Princeton, NJ: Princeton University Press.
Lampert, Laurence (1993). Nietzsche and Modern Times. New Haven: Yale University Press.
Moles, Alistair (1990). Nietzsche's Philosophy of Nature and Cosmology. New York: Peter Lang.
Stambaugh, Joan (1972). Nietzsche's Thought of Eternal Return. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
Nietzsche, Friedrich (1984). The Antichrist In The Portable Nietzsche. Edited and Translated by Walter Kaufmann. New York: Penguin Books.
Nietzsche, Friedrich (1974). The Gay Science. Translated by Walter Kaufmann. New York: Vintage Books.
Nietzsche, Friedrich (1969). On the Genealogy of Morals and Ecce Homo. Translated by Walter Kaufmann and R. J. Hollingdale. Edited by Walter Kaufmann. New York: Vintage Books.
Nietzsche, Friedrich (1989). Beyond Good and Evil. Translated by Walter Kaufmann. New York: Vintage Books.
Nietzsche, Friedrich (1968). The Will to Power. Translated by Walter Kaufmann and R. J. Hollingdale. Edited by Walter Kaufmann. New York: Vintage Books.
Nietzsche, Friedrich (1991). Daybreak: Thoughts on the Prejudices of Morality. Translated by R. J. Hollingdale. New York: Cambridge University Press.
Nietzsche, Friedrich (1988). Thus Spoke Zarathustra: A Book for All and None. Translated by Walter Kaufmann. New York: Penguin Books.
White, Richard (1990). “Nietzsche Contra Kant and the Problem of Autonomy”, In International Studies in Philosophy, Vol. 22 , Issue 2: 3-11
Wicks, Robert (1993). “The Eternal Recurrence: Nietzsche's Ideology of the Lion”, In Southern Journal of Philosophy ,Vol. 31, Issue 1: 97-118.