نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دکتری فلسفه دانشگاه تبریز
2 دانشیار فلسفه، گروه فلسفه‌ی دانشگاه تبریز
چکیده
خوانش نیچه از واسازی مفهوم سوبژکتیویسم، بر گسستِ معرفتشناختی از فهمهای سنتی و مدرن در باب معرفت، حقیقت، زبان و آگاهی استوار است. او چهارچوبی جدید برای بازتفسیر موجود انسانی به عنوان موجودی دائماً متغیر در شبکة فرایندهای تنکردشناسانه ارایه میدهد و پدیده‌هایی چون معرفت، حقیقت، زبان و اندیشه را از نو تفسیر و ارزشیابی میکند. هدف نیچه کنارگذاشتن معرفت و خواست حقیقت مطلق به عنوان رانة اصلی آن، و طرح رانة دیگری است که شناخت را همچون ابزار به کار میگیرد. وی همچنین توهم کشف حقیقت در دورة مدرن را ناشی از تمرکز بر دو جزء جداییناپذیر سوژة یعنی زبان و اگاهی قلمداد میکند. نیچه به جای آرمان شناخت و به جای کشف حقیقت، مفاهیم تفسیر و ارزشیابی را می‌نشاند. تفسیر، معنای پدیده را که همیشه جزئی است، تعیین میکند و ارزشیابی، ارزشِ سلسله‌مراتب معانی را مشخص میسازد و به اجزاءا کلیت میبخشد، بیآنکه کثرت‌شان را از میان بردارد. پرسش اصلی مقاله این است که نیچه چگونه با گسست از وجوه معرفتشناختی سوژة مدرن به واسازی این مفهوم پرداخته است؟ مدعای اصلی مقاله این است که واسازی سوژه در نیچه تنها زمانی قابل فهم است که نقد وی از مفاهیمی چون حقیقت، معرفت، زبان و آگاهی را دریابیم.
کلیدواژه‌ها
منابع
- ارژنگ، امیناله، (1398). افول سوبژکتیویسم و ظهور پرسپکتیویسم در اندیشة نیچه، پژوهشهای فلسفی دانشگاه تبریز، سال13، شماره 27، صفحة 49-23.
- سوفرن، پیرابر، (1376). زرتشت نیچه، ترجمة: بهروز صفدری، فکر روز: تهران.
- نیچه، فریدریش، (1377). تبارشناسی اخلاق، ترجمه داریوش آشوری، نشر آگه: تهران.
- نیچه، فریدریش، (1386). غروب بتان، ترجمه داریوش آشوری، نشر آگه: تهران
- نیچه، فریدریش، (1392). فلسفه، معرفت و حقیقت، ترجمة مراد فرهادپور، نشر هرمس: تهران.
- نیچه، فریدریش، (1384). انسانی بسیار انسانی، ترجمه سعید فیروزآبادی، نشر جامی: تهران.
- نیچه، فریدریش، (1362). دجال، عبدالعلی دستغیب، نشر پرسش: اصفهان.
- Babich, Babette, (1994), Nietzsche’s philosophy of Science: Reflecting Science on the ground of art and Life. Albany: State University of New York Press.
- Brobjer, Thomas H (2003), “Nietzsche’s Affirmative Morality: An Ethics of Virtue”, The Journal of Nietzsche Studies, Issue 26, pp. 64-78.
- Deluze, Gilles. (2006), Nietzsche and Philosophy, Columbia University Press; Columbia Classics edition.
- Derrida, J. (1982). “Wight Mythology: Metaphor in the Text of Philosophy” in Margins of Philosophy, translated by Alan Bass, Chicago:
- The University of Chicago
- Gemes, Ken, (2006), “We Remain of Necessity Strangers to Ourselves”, in Christa Davis Acampora (ed.), Nietzsche’s On the Genealogy of Morals. Lanham: Rowman & Littlefield, 2006.
- Leiter, Brian, (2002), Nietzsche on Morality, London & New York: Routledge.
- Kofman, Sarah(1991), “Descartes Entrapped”, in Eduardo Cadava, Peter Connor and Jean-Luc Nancy (eds.), Who Comes After the Subject?London: Routledge.
- Kant, Immanuel, (1964), Critique of Pure Reason, translated by. Norman Kemp Smith. London: Macmillan.
- Marsden, Jill, (2002) After Nietzsche: Notes towards a Philosophy of Ecstasy, Basingstoke: Palgrave Macmillan.
- Nietzsche, Friedrich, (2009), “On Truth and Lie in an Extra-Moral Sense” in Raymond Geuss and Alexander Nehamas (eds.), Writings from the Early Notebooks, tr. Ladislaus Löb. Cambridge: Cambridge University Press, 2009
- Nietzsche, Friedrich, (2002), Beyond Good and Evil, Translated by Judith Norman, New York: Cambridge University Press.
- Nietzsche, Friedrich (1967), The Will to Power, translated by Walter Kaufmann and R.J, Hollingdan, New York: Random House.
- Nietzsche, Friedrich, (1974), The Gay Science, translated by. Walter Kaufmann. New York: Random House.
- Schacht, Richard. (1999a). "Nietzsche's kind of philosophy", in The Cambridge Companion to NIETZSCHE, USA: Cambridge university press.
- Schacht, Richard, (1999b), “Nietzsche: Truth and Knowledge”, in Babette Babich and Robert S. Cohen (eds.), Nietzsche, Epistemology, and Philosophy of Science. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
- Strazzoni, Andrea, (2015), “Subjectivity and Individuality: Two Strands in Early Modern Philosophy” In the Journal of Society and Politics. pp. 4
)