غرب شناسی بنیادی
غرب شناسی بنیادی

تحلیلی بر خوانش دکتر داوری از مناسبات فلسفه اسلامی و عالم معاصر

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

مالک شجاعی جشوقانی

دانشیار گروه مطالعات میان فرهنگی معاصر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران ایران

10.30465/os.2024.49326.1991
چکیده
تامل در باب امکانات و محدودیت های سنت فلسفه اسلامی درعالم معاصر یکی از مضامین محوری جریان های فکری عالم اسلام و به وِیژه ایران امروز است .هر چند عمده آثار دکتر داوری اردکانی به عنوان یکی از فلاسفه معاصر ایران در باب فلسفه و علوم انسانی غرب بوده و اساسا تحصیلات و سوابق آموزشی ایشان در گروه فلسفه غرب دانشگاه تهران است معهذا از زمان دفاع از رساله دکتری با عنوان «حکمت عملی افلاطون و ارسطو و تأثیر آن در فلسفه سیاسی فارابی » در سال 1346 تا زمان انتشار کتاب «گفت و گوهایی با سایه ام » (1402)- بیش از پنج دهه- همواره به وضع فلسفه اسلامی در گفتمان فکری معاصر اندیشیده است. دکتر داوری همه تلاش خود را مصروف این نکته کرده تا از این خوانش شرق شناسانه عبور کند که فلسفه اسلامی را مقلد صِرف سنت فلسفی یونان جلوه دهد د فلسفه در عالم اسلامی به صرف انتقال و ترجمه آثار فیلسوفان سلف پایان نیافت بلکه این رویکرد تاریخی به تفکر یونانی با تفسیر تازه‌‌ای که از مبادی شد به پدید آمدن صورت دیگری از فلسفه مجال داد.

کلیدواژه‌ها

فلسفه اسلامی"
داوری اردکانی "
شرق شناسی "
"
معاصرت"
  • بلک، دبورا ،«فارابی، زندگی و آثار»، ترجمه مشیت علایی،مجله زیباشناخت، شماره 5، 1380 ،صص115-132.
  • پورحسن ، قاسم ، فارابی و الحروف: جستاری در تاملات زبانی - فلسفی فارابی، بنیاد حکمت اسلامی صدرا ، 1400.
  • پورحسن ، قاسم ، فارابی و خوانش فلسفی از الحروف ، مجله تاریخ فلسفه ، س 7، ش 2،پائیز 1395،صص 7-28.
  • جابری، محمد عابد، خاورشناسی و فلسفه اسلامی، روش و نگرش ، ترجمه اسماعیل باغستانی، مجله آئینه پژوهش ، ش 74 ، خرداد و تیر 1381
  • همان ، نحن والتراث، قراءات معاصره فی تراثنا الفلسفی ،المرکزالثقافی العربی،الطبعه السادسه ،1993
  • داوری اردکانی، رضا ، ما وتاریخ فلسفه اسلامی ،پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی، 1389
  • همان ، چالش با فیلسوف: فلسفه در روزگار فروبستگی به روایت دکتر رضا داوری اردکانی، به کوشش و نگارش : علی خورسندی طاسکوه، تهران، پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی اجتماعی،۱۳۸۸.
  • همان ،حکمت عملی افلاطون و ارسطو و تاثیر آن در فلسفۀ سیاسی فارابی،پ‍ای‍ان‌ن‍ام‍ه دکتری دکتر داوری،1346.
  • همان ، دفاع از فلسفه ، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر پژوهش ها و برنامه ریزی فرهنگی،۱۳۶۶.
  • همان ، سیر تجدّد و علم جدید در ایران، تهران: در انتظار فردایی دیگر،۱۳۹۱.
  • همان ، فارابی، تهران : طرح نو، ۱۳۷۴.
  • همان ، فارابی، فیلسوف فرهنگ، تهران ، ساقی،۱۳۸۲. 
  • همان، فلسفه تطبیقی ، نشر ساقی ،۱۳۸۲.
  • همان ، مقام فلسفه در تاریخ دوره اسلامی ایران ، دفتر مطالعات و برنامه ریزی فرهنگی ، 1356
  • همان ،گفت‌وگوهایی با سایه‌ام ، انتشارات پگاه روزگار نو، 1402
  • ژیلسون ، اتین ، تاریخ فلسفه مسیحی در قرون وسطی ،ترجمه رضاگندمی نصر آبادی، انتشارات سمت ودانشگاه ادیان ومذاهب، 1389
  • شهیدی ، فاطمه ، موجود و وجود در کتاب الحروف فارابی ، مجله جاویدان خرد ، ش 25 ، بهار و تابستان 1393،صص 55-76.
  • فارابی، ابونصر، آراء اهل ‌المدینة الفاضله، قاهره، مطبعة ‌الحجازی، ۱۳۶۸ق.
  • فارابی، ابونصر، الحروف، تصحیح محسن مهدی، بیروت، دارالمشرق، 1990م.
  • کربن، فلسفه ایرانی و فلسفه تطبیقی، ترجمه جواد طباطبایی، توس، 1369
  • کریچلی، سایمون ، فلسفه قاره ای ، ترجمه خشایار دیهیمی ، نشر ماهی ، 1397.
  • لیمن، الیور، شرق شناسی وفلسفه اسلامی،ترجمه محمدسعیدی مهر، در منبع شماره 25.
  • مرادخانی ، علی ، بررسی کتاب ما و تاریخ فلسفه اسلامی ، 1397.
  • مددپور‌،محمد، حکمت دینی‌ و یونان‌زدگی‌ در عالم اسلام،تهران، مرکز مطالعات شرقی.
  • نصر، سیدحسین والیورلیمن، تاریخ فلسفه اسلامی،ج1 ترجمه گروه مترجمان ،تهران ،انتشارات حکمت،1383.
  • هاشمی ، محمدمنصور ، هویت اندیشان و میراث فکری احمد فردید ، انتشارات کویر ، 1384.
  • هگل،ویلهلم فردریش ، تاریخ فلسفه ، هگل ، 3جلد، ترجمه زیبا جبلی ، انتشارات شفیعی ،1389.
  • Corbin, H. (1993) History of Islamic Philosophy, trans. L. Sherrard, London: Kegan Paul International
    28)Daiber, Hans, Bibliography of Islamic Philosophy,2vols,Brill publisher, Leiden , Boston,2007.
  • Gutas, Dimitri, The Study of Arabic Philosophy in the Twentieth Century: An Essay on the Historiography of Arabic Philosophy, British Journal of Middle Eastern Studies, Vol. 29, No. 1 (May, 2002), pp. 5-25.

صفحه اصلی

راهنمای نویسندگان

ارسال مقاله

داوران

تماس با ما