محمد جواد رنجکش؛ سعیده سادات گرامیان
چکیده
هدف پژوهش پیشرو شناسایی ابعاد مختلف سیاست خارجی ایران با روش تحلیل گفتمان است. برای این منظور دو دوره زمانی برجسته در تاریخ معاصر ایران، مورد توجه واقع شده است. سیاست خارجی محمد مصدق از سال 1320 تا 1332 و سیاست خارجی محمدرضا پهلوی از سال 1342 تا 1357. سوال اصلی این پژوهش بر این پایه است که،گفتمانهای محمد مصدق (1332 – 1330) و پهلوی دوم (1357-1342) ...
بیشتر
هدف پژوهش پیشرو شناسایی ابعاد مختلف سیاست خارجی ایران با روش تحلیل گفتمان است. برای این منظور دو دوره زمانی برجسته در تاریخ معاصر ایران، مورد توجه واقع شده است. سیاست خارجی محمد مصدق از سال 1320 تا 1332 و سیاست خارجی محمدرضا پهلوی از سال 1342 تا 1357. سوال اصلی این پژوهش بر این پایه است که،گفتمانهای محمد مصدق (1332 – 1330) و پهلوی دوم (1357-1342) در قبال غرب در سیاست خارجی ایران چه همانندیها و ناهمانندیهایی داشتهاند؟ فرضیه ]چنین است : به نظر میرسد گرهگاههای گفتمانی، در گفتمانهای رویکرد به غرب در هر یک از دورههای محمد مصدق (1332 – 1330) و پهلوی دوم (1357- 1342) با برساختن معناهای مورد نظر خود باعث طرد و به حاشیه راندن سایر گفتمانهای ممکن در سیاست خارجی ایران شدند. بر این اساس : الف) همانندی گفتمانهای مذکور به حاشیه راندن سایر گفتمانهاست. ب) ناهمانندی این گفتمانها در این است که : 1. در دروان نخست وزیری مصدق گفتمان ملیگرایی وی که در بستر آن رویکرد استقلالخواهی در برابر غرب به اجرا درآمد، مبنای سیاست خارجی او بود. 2. گفتمان جهانگرایی محمدرضا شاه که بر اساس سیاست شباهت با غرب، مبنای سیاست خارجی شاه را تشکیل داد.