نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی- دانشکده الهیات و ادیان- دانشگاه شهید بهشتی- تهران
2 دانشیار تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه زنجان
چکیده
روابط میان مسلمانان و مسیحیان، به‌عنوان پیروان دو آیین توحیدی، از تعاملات فرهنگی و دوستانه تا تقابلات سیاسی و خصمانه، بازتاب‌دهنده پیچیدگی‌های تاریخی و اجتماعی این دو جامعه است. پدیده اسلام‌هراسی، با ویژگی‌هایی چون «تبعیض، طرد، ارعاب و خشونت»، حاصل عوامل تاریخی، دینی، سیاسی و اجتماعی متعددی است. این پژوهش با هدف تحلیل تأثیر متقابل این عوامل، مکانیزمی به‌نام «هندسه ایمان و قدرت» را بررسی می‌کند که در آن، تعاملات مذهبی و سیاسی مسلمانان و مسیحیان، نقش مهمی در شکل‌گیری کلیشه‌های منفی ایفا کرده است.
این مقاله نشان می‌دهد که اسلام‌هراسی نه صرفاً پیامد اقدامات غرب مسیحی، بلکه نتیجه تعاملات مشترک مسیحیت شرقی و غربی و رفتارهای درونی جوامع اسلامی است. علاوه بر این، پژوهش تلاش دارد نشان دهد که هندسه ایمان و قدرت، که زمانی در مرزهای بیرونی جهان اسلام اسلام‌هراسی را ایجاد کرد، اکنون در مرزهای داخلی نیز فعال است. این پژوهش با بررسی عوامل تاریخی مؤثر، بر ضرورت بازنگری انتقادی در رویکردهای تاریخی و معاصر تأکید دارد تا به فهمی جامع‌تر از این پدیده دست یابد و راه‌حل‌هایی برای کاهش این معضل ارائه کند.
کلیدواژه‌ها
ابن عبدالحکم مصری، عبدالله، سیرة عمر بن عبد العزیز علی ما رواه الإمام مالک بن أنس وأصحابه، الناشر: عالم الکتب – بیروت، 1404.
احمد یاقی، اسماعیل، دولت عثمانی از اقتدار تا انحلال، ترجمه رسول جعفریان، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ دوازدهم، قم، 1401.
باسورث، کلیفرد. ادموند، جـهـاد: تصویر شیعه در دایره المعارف امریکانا، مترجم: محمدرضا غفوریان، زیر نظر محمود تقی زاده داوری، انتشارات نشر بین الملل، 1382.
)