غرب شناسی بنیادی
علمی-پژوهشی
بررسی دگردیسی گشتالتی امر مدرن در بستر تمدن نوپدید غرب

سلمان صادقی زاده

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1403، صفحه 1-25

https://doi.org/10.30465/os.2025.50601.2012

چکیده
  «امر مدرن» مفهومی بسیط و در عین حال بنیادین است که شناخت تحول و تکوین آن میتواند امکان شناخت عمیق از ماهیت تمدن نوپدید غربی را فراهم کند. بنا بر رهیافت نظری این نوشتار امر مدرن را باید به مثابه پدیده ای گشتالتی در نظر گرفت. از این جهت نوشتار حاضر میکوشد تا با بهره‌گیری از رهیافت گشتالتی فرایند دگردیسی در «امر مدرن» را توضیح ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
هندسه ایمان و قدرت: بررسی تاریخی تأثیر مسلمانان بر ایجاد و تداوم اسلام‌هراسی در روابط اسلام و مسیحیت

امیرحسین کرمانی؛ محمد جعفر اشکواری

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1403، صفحه 27-54

https://doi.org/10.30465/os.2025.49839.2003

چکیده
  روابط میان مسلمانان و مسیحیان، به‌عنوان پیروان دو آیین توحیدی، از تعاملات فرهنگی و دوستانه تا تقابلات سیاسی و خصمانه، بازتاب‌دهنده پیچیدگی‌های تاریخی و اجتماعی این دو جامعه است. پدیده اسلام‌هراسی، با ویژگی‌هایی چون «تبعیض، طرد، ارعاب و خشونت»، حاصل عوامل تاریخی، دینی، سیاسی و اجتماعی متعددی است. این پژوهش با هدف تحلیل تأثیر ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
سوژه و فناوری از منظر فوکو و هایدگر

مهناز فرهمند؛ عسل رضوی

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1403، صفحه 55-86

https://doi.org/10.30465/os.2025.49477.1999

چکیده
  این پژوهش به بررسی تحول مفهوم سوژه در تاریخ فلسفه و مقایسه دیدگاه‌های مارتین هایدگر و میشل فوکو می‌پردازد. در ابتدا، سوژه به‌عنوان امری مستقل و خودبنیاد در تقابل با ابژه در نظر گرفته می‌شد، اما این برداشت در آثار متفکرانی مانند مارکس، فروید، نیچه، هایدگر و فوکو دستخوش تغییر شده است. این تحقیق نشان می‌دهد که با از دست رفتن تصور سوژه ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
زادگی و درهم‌گستردگی زوئه و بایوس؛ تبیین زیست‌سیاست در اندیشۀ هانا آرنت

جلال فرزانه دهکردی

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1403، صفحه 87-118

https://doi.org/10.30465/os.2025.48848.1983

چکیده
  زیست‌سیاست منظومه‌ای از راهبردهاست که برای تنظیم جمعیت‌های انسانی، شیوۀ زیست افراد و مدیریت تنانگیشان انجام می‌گیرد. زیست‌سیاست، درحقیقت، پیکره‌ای از دانش/قدرت است که با استفاده از سازوکارهای علوم زیست‌شناختی، در جهت پرورش یا پژمردن زندگی انسان‌ها در جامعه گام برمی‌دارد. این میان‌رشته‌ در مفهوم امروزی آن توسط اندیشمندانی ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
واکاوی در مفاهیم و مولفه‌های واسازی دریدا در نسبت با معماری

نادیا انصاری؛ فریده آفرین؛ سعید مقیمی

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1403، صفحه 119-157

https://doi.org/10.30465/os.2025.48668.1974

چکیده
  در این پژوهش انواع تعامل‌های جریان فلسفی واسازی با معماری را مطالعه می‌کنیم. پرسش‌های اصلی پژوهش این است:‌ چگونه و با چه نسبت هایی واسازی و معماری ارتباط می‌یابند؟ چه مولفه‌هایی از واسازی در معماری کاربست پذیر است؟ چگونه و بر اساس چه مفاهیم یا مضامینی از ‌فلسفه واسازی بازنگری در الگوهای سنتی معماری ممکن می‌شود؟ با روش توصیفی-تحلیلی ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
در نکوهش شیءانگاری زنان، واکاوی آثار بیرگیت یورگنسن

صدرالدین طاهری

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1403، صفحه 159-190

https://doi.org/10.30465/os.2025.51316.2033

چکیده
  نگاه مردمحور، زنان را شیءانگاری می‌کند؛ به‌سان شهروندانی فاقد خودمختاری، عاملیت و سوژه‌گی، و قابل فروشکستن، تعرض یا تملک. استانداردهای زن بی‌نقص زیر نگاه مردانه تدوین و توسط رسانه‌ها ترویج می‌شود، و بانوان در تلاش برای مطابقت یافتن با این چارچوب‌ها، گرفتار خودـ شیءانگاری می‌شوند، که می‌تواند بیزاری از خود، حسرت، احساس انزوا، ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
فقدان در سوژه و دیگری ارزیابی مواجهه روانکاوی با امر سیاسی در اندیشه لکان

بیان کریمی

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1403، صفحه 191-213

https://doi.org/10.30465/os.2025.51111.2030

چکیده
  پرسش از عاملیت سوژة روانکاوی در رابطه با ساحت نمادین مسئلة محوری است که همواره با ابهام و پیچیدگی همراه بوده است. دشواری این مسئله آن‌گاه برجسته‌ می‌شود که هدف روانکاوی را به تحلیل امر سیاسی به واسطة امری فردی یا ذهنی تقلیل دهیم، از این منظر خوانش ذات‌گرایانه و روان‌شناسانه از یک پدیدة سیاسی و اجتماعی محکوم به شکست است. از سوی دیگر ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
واکاوی بازتاب‌های هولوکاست در الاهیات، سیاست، فرهنگ، اجتماع و رسانه

میلاد اعظمی مرام؛ علیرضا موید راد

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1403، صفحه 215-246

https://doi.org/10.30465/os.2025.51906.2040

چکیده
  نویسندگان نخست به واکاوی پیامدهای الاهیاتی هولوکاست و تکاپوی فکری اندیشمندان برجسته‌ای چون مارتین بوبر، آبراهام یاشوا هشل، الیعزر برکوویتس و مردخای کاپلان در مواجهه با این چالش می‌پردازند. بازاندیشی این متفکران، از تأکید بر «کسوف خدا» و «پاتوس الاهی» گرفته تا بازتفسیر «هِستِر پانیم» و «معنای تاریخ»، بیانگر ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
تحلیل اگزیستانسیال ندای وجدان در اندیشه مارتین هایدگر با تمرکز برکتاب وجود و زمان

علی حسینی؛ مهشاد صیدی پور

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1403، صفحه 247-261

https://doi.org/10.30465/os.2025.52220.2048

چکیده
  این مقاله به تحلیل ساختار اگزیستانسیال وجدان در اندیشه مارتین هایدگر می‌پردازد و تلاش دارد نشان دهد که «ندای وجدان» در کتاب وجود و زمان نه به‌مثابه مفهومی اخلاقی در سنت کلاسیک، بلکه به‌عنوان فراخوانی وجودی برای بازگشت دازاین به خویشتن اصیل خود قابل فهم است. این ندا، به‌مثابه صدایی خاموش، دازاین را از سقوط در زیست غیر اصیل ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
نسبت زبان-قدرت-رخداد در اندیشۀ نیچه و هایدگر و پیامدهای فلسفی-سیاسی آن

ابوالقاسم چهارتنگی؛ محمد علی توانا

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1403، صفحه 263-301

https://doi.org/10.30465/os.2025.49155.1990

چکیده
  نیچه و هایدگر مواجهه ای فلسفی انتقادی با مدرنیته داشته اند.از منظر هستی شناسی و معرفت شناسی آنها خود را پست‌مدرن معرفی نمی‌کنند،اما اندیشه‌های آنان قالب‌های ساختارشکنانه‌ای برای پست‌مدرنیسم و پساساختارگرایی به‌وجود آورد. مقاله حاضر نشان می دهد چگونه نیچه و هایدگر با واسازی مفهوم زمان بنیانهای فکری و فلسفی رایج را دگرگون می ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
مطالعه تطبیقی رابطه جنگ با مفهوم از خودگذشتگی در اندیشه ماکس شلر و کارل اشمیت

فرزاد کیانی

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1403، صفحه 303-328

https://doi.org/10.30465/os.2025.51548.2038

چکیده
  هدف این نوشتار تحلیل و تطبیق نسبت مفهوم «از خودگذشتگی» با جنگ در آرای ماکس شلر و کارل اشمیت است. در اندیشه سیاسی اشمیت جنگ به‌عنوان افراطی‌ترین ابزار سیاسی، امکانی را آشکار می‌کند که زیربنای هر ایده سیاسی است یعنی تمایز دوست و دشمن. در حالی که در دیدگاه شلر جنگ بزرگ‌ترین رویدادی اخلاقی است که حقیقت روحانی انسان را نمایان می-کند. ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
تأثیر آراء فرهنگی_اجتماعی لیوتار بر مؤلفه‌های هنر پست‌مدرن پیشرو و معاصر

شاهرخ امیریان دوست؛ شمس الملوک مصطفوی؛ اسماعیل بنی اردلان؛ مریم بختیاریان

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1403

https://doi.org/10.30465/os.2025.49022.1986

چکیده
  پست‌مدرن به‌عنوان یک جریان هنری، در ابتدای راه خود، با واکنش و اعتراض علیه عقل‌محوری و کارکردگرایی دنیای مدرن، نخست در هنر معماری نمایان و به تدریج حیطه‌های دیگر هنری را در بر گرفت. از سویی و در ادامه این مسیر، هنر پست‌مدرن پیشرو به‌مثابه یک فعالیت فرهنگی، اجتماعی، هنری و فلسفی، اواخر قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم عرضه و شناخته ...  بیشتر