غرب شناسی بنیادی

هنر به مثابه شکل زندگی؛ تأثیر ویتگنشتاین متأخر بر معنای هستی‌شناسیِ اثر هنری نزد ریچارد ولهایم

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای فلسفه هنر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران

2 دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

3 عضو هیأت علمی پژوهشکده هنر فرهنگستان هنر

10.30465/os.2025.50981.2023
چکیده
غایت کلی ریچارد ولهایم (2003-1923) در فلسفه هنر خویش، گشودن افق‌های تازه در فهم اثر هنری است. وی با تأثیر از ویتگنشتاین (1951-1889) و با رویکردی ضدذات‌گرایانه، ایدۀ «هنر به مثابه شکل زندگی» را طرح کرد و ناامیدی عرضه تعریفی از هنر را با وضعیتی جایگزین کرد که حسب آن آثار هنری مبتنی بر گستره‌ای از امکان‌ها درک می‌شوند. آنچه مورد توجه مقاله و نتیجۀ آن است، تحلیل پاسخ ولهایم به پرسش از هستیِ اثر هنری و نسبت آن پاسخ با مفهوم ویتگنشتاینیِ «شکل زندگی» است؛ پاسخی چند سویه که هم از کلیت انتزاعی غیر قابل درک فاصله دارد و هم اثر هنری را به مثابه چیزی قابل فهم با ویژگی‌هایی متکثر تبیین می‌کند، به نحوی که هستی اثر هنری نه مبتنی بر محدودیت‌ها، بلکه مبتنی بر امکان‌ها و موقعیت‌های بی‌نهایت آن تعین می یابد. روش این تحقیق، توصیفی-تحلیلی است و گردآوری داده‌های آن به روش کتابخانه‌ای صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها


Escoubas, Eliane (2022). L’Esthatique (Mohamadreza Abolghasemi Trans.). Tehran: Gilgamesh Publishing. (In Persian)
- Brrett, Cyril (2020). Lecture & Conversations on Aesthetics (Davood Ajorloo Trans.). Tehran: Elm Publishing. (In Persian)
- Keith S. Donnellan (1995). Analytic Philosophy and Language Philosophy (Morad Farhadpour & Shapour Etemad Trans.). Arghanoon Journal. No.7&8. Autumn & Winter, 39-68. (In Persian)
- Dibaj, Seyed Mousa (1998). Philosophy, Language, Existence. Nameye falsafe Journal. No.3 spring & summer, 5-22. (In Persian)
- Dickie, George (2007). Art & Value (Abolfazl Moslemi Trans.). Zibashenakht Journal. No.7 Winter, 179-206. (In Persian)
- Carroll, Noel (2015). Philosophy of Art: A Contemporary Introduction (Parisa Sadeghieh Trans.). Payam Emrouz Publishing. (In Persian)  
- Kishik, David (2022). Wittgenstein’s Form of Life (Adel Mashayekhi Trans.). Negah Publishing. (In Persian)    
- Guyer, Paul (2016). The Routledge Companion to Twentieth Century Philosophy (Pedram Heydari Trans.). Qoqnoos Publishing. (In Persian)
- Glock, Hans-Johann (2010). A Wittgenstein Dictionary (Homayoun Kakasoltani Trans.). Game no Publishing. (In Persian)
- Lawn, Chris (2016). Wittgenstein and Gadamer: Toward a postanalytic philosophy of Language (Morteza Abedinifard Trans.). Ketabe Parse Publishing. (In Persian)
- Warburton, Nigel (2022). The Art Question (Mahtab Kalantari Trans.). Ney Publishing. (In Persian)
- Wittgenstein, Ludwig (2019). Tractatus logico-philosophicus (Malek Hosseini Trans.). Hermes Publishing. (In Persian)
- Hartnack, Justus (1972). Wittgenstein (Manuchehr Bozorgmehr Trans.). Kharazmi Publishing. (In Persian)
- Hanfling, O. (2016). Wittgenstein's Views on Language, Art, and Humanity in Wittgenstein; Theory and Art (Farzan Sojudi Trans.). Farhangestane Honar Publishing. (In Persian)
- Ahlberg, Lars-olof, (1993), "The Nature and Limits of Analytic Aesthetics", British journal of aesthetics, Vol.33, No.1
- Gier, Nicholas f. (1980), "Wittgenstein and Forms of Life", Philosophy of the Social Sciences, Vol. 10, issue 3, pp. 241-258
- Moyal-Sharrock, Daniele, (2015), "Wittgenstein on Form of Life, Patterns of Life and Ways of Living", Nordic Wittgenstein Review Special Issue 2015
- Shusterman, Richard, (1989), Analytic Aesthetics, BasilBlackwell pub.
- Wollheim, Richard (1980), Art and its Objects, Cambridge university press
- --------------------- (1984), "Art, Interpretation, and the Creative Process", New Literary History, Vol. 15, No. 2, Interrelation of Interpretation and Creation (Winter, 1984), pp. 241-253