غرب شناسی بنیادی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم سیاسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

چکیده

این نوشتار بر پایه این پیش­انگاره استوار است که وبر در خطِّ­سیری انتقادی نسبت به اندیشۀ سیاسی غرب جای می­گیرد. خطِّ­سیری که رویکردی انتقادی به لیبرال­دموکراسی دارد. بر این پایه این پرسش طرح می­شود که نگاه وبر به مدرنیته سیاسی و لیبرال­دموکراسی چیست. فرضیه این نوشتار این است که وبر لیبرال­دموکراسی را برنمی­تابد و با توجه به این­که باورمندانِ به مدرنیتۀ سیاسی، آن را چونان جدایی دولت از جامعه مدنی و برتری خودآئینی بر چیرگی برمی­شمرند؛ فرضیۀ انضمامی این مقاله نیز باور وبر به «برتری چیرگی بر خودآئینی» خواهد بود. با کاربست روش تاریخ ایده­ها، یافته­های این پژوهش نشان از برجستگیِ سه واحد- انگارۀ «برتریِ چیرگی بر خودآئینی»، «ظاهری بودنِ دموکراسی» و «قابلِ­انتقاد بودنِ لیبرالیسم»، در رویکرد وبر به لیبرال­دموکراسی دارد. البته با وجود این رویکرد انتقادی، وبر تنها سیاست­زداییِ دیوان­سالارانه را برگشت­پذیر می­داند. به نظرِ وبر رهبریِ فرهمند در بسترِ یک دموکراسیِ پارلمانی می­تواند چنین کاستی را بزداید.

کلیدواژه‌ها

کتاب­نامه
الف- فارسی
باربیه، موریس (1383). مدرنیته سیاسی، ترجمۀ عبدالوهاب احمدی، تهران: آگه.
بوشه، راجر (1387). نظریه­های جباریت، ترجمۀ فریدون مجلسی، چاپ دوم، تهران: مروارید.
بیتهام، دیوید (1392). ماکس وبر و نظریۀ مدرن، ترجمه هادی نوری، تهران: ققنوس.
فوکو، میشل (1370). «درباره روشنگری چیست کانت»، ترجمۀ همایون فولادپور، کلک، دی 1370، شماره 22.
فوکو، میشل (1378). «نقد چیست؟»،‌ ترجمۀ محمد‌سعید حنایی کاشانی، «فصلنامه ارغنون»، شماره 15.
گرث، اچ و میلز، سی­رایت (1382). «زندگی و آثار ماکس وبر» در وبر، ماکس (b1382). دین، قدرت و جامعه، ترجمۀ احمد تدین، تهران: هرمس.
گین، نکیلاس (1389). ماکس وبر و نظریه پست­مدرن، ترجمه محمود مقدس، تهران: روزنه.
لسناف، مایکل (1385). فیلسوفان سیاسی قرن بیستم، ترجمه خشایار دیهیمی، تهران: ماهی.
مرتضویان، علی و اباذری، یوسف (1373). «یادداشتی درباره وبر و زیمل»، فصل­نامه ارغنون شماره پاییز 1373 - شماره 3.
نیسبت، رابرت، الکساندر (1394). سنّت جامعه­شناسی، ترجمۀ سعید حاجی­ناصری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
وبر، ماکس (a1382). روش­شناسی علوم اجتماعی، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: نشر مرکز.
وبر، ماکس (b1382). دین، قدرت جامعه، ترجمۀ احمد تدین، تهران: هرمس.
وبر، ماکس (1384). اقتصاد و جامعه، ترجمۀ عباس منچهری، مهرداد ترابی­نژاد و مصطفی عمادزاده، تهران: سمت.
 
ب- انگلیسی
Baehr, Peter (2008). Caesarism, Charisma, and Fate: Historical Sources and Modern Resonances in the Work of Max Weber. Transaction Publishers.
Cohen, Jere, Lawrence E and Pope, Whitney (1975). “De-Parsonizing Weber: A Critique of Parsons' Interpretation of Weber's Sociology” American Sociological Review, Vol. 40, No. 2.
Lovejoy, O (1939). Arthur, The Great Chain of Being: A Study of the History of an Idea, Cambridge Mass, : Harvard University Press.
Taylor, Charles (1991). The Malaise of Modernity, House of Anansi Press.
Turner, Charles (1992). Modernity and Politics in the Work of Max Weber, First pulished 1992 by Routledge.