غرب شناسی بنیادی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه یزد

2 دانشگاه یزد، پردیس علوم انسانی و اجتماعی، گروه حقوق و علوم سیاسی.

چکیده

در همه ادوار و جوامع، وجود خشونت واقعیتی انکارناپذیر بوده است و انتظار هم نمی‌رود از میان برود. ولی بشر همواره کوشیده است که با اتخاذ شیوه‌هایی آن را محدود سازد، البته به‌رغم تلاش بشر در این زمینه، هیچ کاهش چشمگیری دیده ­نشده است. گروهی از نظریه‌پردازان خشونت را ذاتی امر سیاسی می‌دانند. گوهر سیاست از این منظر، مقوله قدرت است و امر مبتنی بر قدرت، نمی‌تواند فارغ از پدیدار خشونت جاری ­شود. قدرت بنابر تعریفی عمومی، تحت نفوذ قراردادن عده‌ای توسط فرد یا گروهی دیگر، برای اقناع آمرانه آن‌ها به منظور حرکت در مسیر خواسته‌های گروه قدرتمند محسوب ­می‌شود. کنش‌های گروه تحت‌نفوذ، لزوماً منطبق بر خواسته‌ها و منافعشان نیست، بلکه آنها آگاهانه یا ناآگاهانه، کنش‌هایی را درعرصه عمومی از خود صادرمی‌کنند که منافع هیئت حاکمه یا طبقه ذی‌‌نفوذ را برآورده­ می‌کند. گروه دیگر نظریات، خشونت را مستقل از امر سیاسی می‌داند. پژوهش حاضر می‌کوشد تا با بهره‌گیری از روش توصیفی– تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، نشان ­دهد که چگونه کارل اشمیت، به شیوه­ی متفکرانی چون هابز و ماکیاولی، و با بهره­گیری از مفاهیمی چون "امر سیاسی"، "حاکمیت و وضعیت اضطرای" و "دوست/ دشمن" خشونت را امری ذاتی در سیاست می­داند و درنتیجه راه را برای توجیه فاشیسم فراهم می‌نماید.

کلیدواژه‌ها

آرنت، هانا (1361). انقلاب، ترجمه عزت‌الله فولادوند، تهران: انتشارات خوارزمی.
آرنت، هانا (1390). وضع بشر، ترجمه مسعود علیا، چاپ دوم، تهران: نشر ققنوس.
آرون، ریمون (1370). مراحل اساسی اندیشه در جامعه­شناسی. چاپ دوم، تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
آگامبن، جورجو (1392). «بالقوگی و فعلیت در قدرت برساخته و قدرت برسازنده»، سوره، ترجمه سید محمد جواد سیدی: صص 75- 71.
آگامبن، جورجو (1388الف). «والتر بنیامین در برابر کارل اشمیت»، نقل شده در کتاب قانون و خشونت، گزینش و ویرایش: مراد فرهادپور، امید مهرگان و صالح نجفی، چاپ دوم، تهران: رخ‌داد نو، صص 173- 155.
آگامبن، جورجو (1388ب). «قانون و خشونت: قدرت حاکم و حیات برهنه»، نقل شده در کتاب قانون و خشونت، گزینش و ویرایش: مراد فرهادپور، امید مهرگان و صالح نجفی، چاپ دوم، تهران: رخ‌داد نو، صص 87 -31.
آندریاس، بنکه (1381). «پست مدرنیزه کردن امنیت»، راهبرد، ترجمه محمدعلی قاسمی، شماره 26: صص 216- 239.
اسپریگنز، توماس (1377). فهم نظریه‌های سیاسی، ترجمه فرهنگ رجایی، تهران: آگاه.
اسدپور، رضا (1381). «نکاتی انتقادی در معرفت­شناسی و انسان­شناسی لیبرالیزم»، کتاب نقد، شماره 22: صص 171- 192.
اشتراوس، لئو (1393). «یادداشت­هایی در باب کارل اشمیت: "مفهوم امر سیاسی"» نقل شده در: مفهوم امر سیاسی،کارل اشمیت: صص 150- 119.
اشمیت، کارل (1393الف). الهیات سیاسی: چهار فصل درباره حاکمیت، ترجمه لیلا چمن خواه، تهران: نگاه معاصر.
اشمیت، کارل (1393ب). مفهوم امر سیاسی، ترجمه یاشار جیرانی و رسول نمازی، تهران: ققنوس.
اشمیت، کارل 1392الف)، «مفهوم امر سیاسی»، نقل شده در کتاب قانون و خشونت، گزینش و ویرایش: مراد فرهادپور، امید مهرگان و صالح نجفی، تهران: رخ‌داد نو، صص 154-89.
اشمیت، کارل (1392ب). مفهوم امر سیاسی، ترجمه سهیل صفاری، تهران: نگاه معاصر.
اوربک، موریس (1393). «کارل اشمیت در جستجوی امر سیاسی: الهیات، تصمیم گیری و مفهوم دشمن» نقل شده در مفهوم امر سیاسی، کارل اشمیت: صص 178- 150.
بوبیو، نوربرتو (1376). لیبرالیسم و دموکراسی. ترجمه بابک گلستان. تهران: نشر چشمه.
پرچمی، داود (1389). «اعتقاد دانشجویان به لیبرالیسم، علل و پیامد­های آن»، آینه معرفت، شماره 22: صص 145- 176.
پلامناتز، جان (1382). لیبرالیسم، ناقد، شماره 1: صص 57- 120.
توحید­فام، وحید (1390). بازاندیشی انتقادی نظریه فردگرایی لیبرال، فصلنامه سیاست، دوره 41، شماره 1: صص 39- 58.
توماس، هنری (1390)، بزرگان فلسفه، ترجمه ی فریدون بدره ای، چاپ ششم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
حمیدی، سمیه (1394). «روایت تئولوژیکال از امر سیاسی در اندیشه «کارل اشمیت»»، سیاست نظری، شماره 18: صص 25- 47.
حیدری، احمدعلی؛ رضا کاوندی (1395). «الاهیات سیاسی و امر استثناء» (کارل اشمیت و مسله حاکمیت)، فلسفه، سال 44، شماره 1: صص 49-31.
رینولدز، چارلز (1371)، وجوه امپریالیسم، ترجمه ی حسین سیف زاده، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی.
ژیژک، اسلاوی (1385). به برهوت حقیقت خوش آمدید، تهران: هزاره سوم.
شوالیه، ژان ژاک، (۱۳۷۳). آثار بزرگ سیاسی از ماکیاولی تا هیتلر، ترجمه لیلاسازگار، تهران: انتشارات مرکز نشر دانشگاهی.
شهریوری، نادر (1385). «رمانتیسم و ضرورت خلق دشمن»، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، شماره 103: صص 104- 105.
شیرودی، مرتضی( 1383). «لیبرال دموکراسی در بوته نقد»، حصون، شماره 2: صص 132- 162.
عابدی اردکانی، محمد؛ محمود علی­پور (1392).«مفهوم خود و نسبت آن با عمل سیاسی در اندیشه­ی هانا آرنت و هربرت ماکوزه». فصلنامه پژوهش سیاست نظری، دوره جدید، شماره 14، صص 207-165.
عالم، عبدارحمن(1382). تاریخ فلسفه سیاسی غرب، چاپ پنجم، تهران: وزارت امور خارجه.
عنایت، حمید(1377). بنیاد فلسفه سیاسی در غرب، چاپ چهارم، تهران: انتشارات زمستان.
فاستر، مایکل(1358). خداوندان اندیشه سیاسی، ترجمه جواد شیخ الاسلامی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
کاسیرر، ارنست (1362). افسانه دولت، ترجمه نجف دریابندری، تهران: انتشارات خوارزمی.
کاوندی، رضا (22/7/93). «اشمیت، حاکمیت و امر سیاسی» بازیابی شده از: www.aftabir.com.
کشاورز شاهباز، حامد (1380). «نگاهی به رساله­ی "مفهوم امر سیاسی" کارل اشمیت»، فردوسی، شماره88: صص 58- 56.
کیان‌پور، امیر (1388). «وقتی قاعده وضعیت استثنایی است»، گفتگو، شماره 54: صص 41- 60.
گنون، رنه (1372). بحران دنیای تجدد، ترجمه­ی ضیاء‌الدین دهشیری، تهران: امیرکبیر.
لیلا، مارک (1389). چرا متفکران در جوامع بسته به فیلسوفان خاصی روی می‌آورند؟، ترجمه کاوه شجاعی، شماره 8، دی ماه در: http: //www.magiran.com/npview.asp
مارکوزه، هربرت (1362). انسان تک ساحتی، ترجمه حسن مؤیدی، تهران: امیرکبیر.
موسوی، سیدرضا (1390). «دیانت مدرنیته: تأملی بر ارائ کارل اشمیت». ماهنامه سوره، شماره 55-54، 30-27.
موفه، شانتال (1391). درباره امر سیاسی، ترجمه منصور انصاری، تهران: رخداد نو.
‌نظری، علی­اشرف (1394). «بازخوانی انتقادی مفهوم امر سیاسی در نظریه کارل اشمیت»، سیاست، شماره 36: صص 991- 1014.
نویمان، فرانتس (1370). بهیموت، ترجمه محمدرضا سوداگر، تهران: دنیای مادر.
نیچه، فردریک (1352)، چنین گفت زردتشت، ترجمه ی داریوش آشوری، انتشارات نیلی.
نیچه، فردریک (1374)، آنک انسان، ترجمهی رویا منجم، انتشارات فکر روز.
هربارت، دیتریش (1391). «کارل اشمیت در یک نگاه»، فرهنگ عمومی، ترجمه حسین شعبانیان، شماره دهم: صص 67- 62.
همایون­مصباح، سیدحسین (1381). «هویت متنوع لیبرالیسم (مکانیزم تنوع­پذیری لیبرالیسم)»، پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، شماره 37: صص 55- 92.
Agamben, Giorgio (2003), Gigantomachy Concerning a Void, State of Exception, Chicago: The University of Chicago Press.
Agamben, Giorgio (1998), Homo Sacer, Sovereign Power and Bare Life, Stanford University Press.
Blumenberg, Hans (1989), The Legitimacy of the Modern Age, Cambridge: MIT Press.
Hobbes, Thomas (1968) Leviathan, Ed. C.B Macpherson, London: Penguin Classics.
Lowith, Karl (1942), Meaning in History, Chicago: University of Chicago Press.
Luman , Niklas (2007), carl Schmitt and modern form of political, chris thornhill, European Journal of social theory.
Meier, Heinrich (1998) Carl Schmitt and Leo Strauss: The Hidden Dialogue, trans. J Harvey Lomax, University of Chicago Press.
"Pluralism and Democracy: Around Carl Schmitt", in Chantal Mouffe, the Return of the political, trans. Chris Turner, Verso 2006, pp. 117-134.
Schmitt, carl (1985), political Theology: Four Chapters on the Concept of Sovereignty, trans. George Schwab, Cambrige, Massachusetts, and London, England: The MIT Press.       
Schmitt, carl (1922), Politische Theologie. Munich-Leipzig: Duncker & Humblot; Translated by George Schwab as Political Theology, Cambeidge: MIT.
Schmitt, Carl (1996a), The Leviathan in the State Theory of Thomas Hobbes, trans. George Schwaband Ema Hilfstein, Westport, Connecticut/London: Greenwood Press, first German edition1938. 
Schmitt, Carl (1996b) The Concept of the Political, translated by George Schwab, The University of Chsago Press.
Schmitt, Carl (2000), The Crisis of Parliamentary Democracy, trans. Ellen Kennedy,
Cambridge, Massachusetts, and London, England: The MIT Press.
Schmitt, Carl (2004), Legality and Legithmacy,Translated and edited by Jeffrey Seitzer, Duke University Press.
Schmitt, carl (2007), Constitutional Theory, trans. Jeffrey Seitzer, Durham and London: Duke University Press.
Waddington, P.A.J., D. Badger & R. Bull (2004) Appraising the inclusive definition ofworkplace ‘violence’. British Journal of Criminology