نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسنده
عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
چکیده
یکی از مسائل تکنولوژی، بحث جهت داری آن است که این موضوع همواره دارای موافقان و مخالفانی بوده است. برخی تکنولوژی را جهت دار و برخی قائل به خنثایی تکنولوژی هستند. آنها تکنولوژی را صرفاً ابزاری می دانند که جهت آن توسط کاربران تعیین می شود. بر اساس این مقاله، تکنولوژی از جنبه های مختلف جهت دار است که برخی از این جنبه ها عبارتند از: جهت داری به لحاظ مبادی، جهت داری به لحاظ کاربرد، جهت داری به لحاظ لوازم و اقتضائات، جهت داری به لحاظ بستر و زمینه، جهت داری به لحاظ شکل گیری «کُل مجموعی سیستماتیک»، جهت داری به لحاظ «اثر تکوینی صنایع»، جهت داری به لحاظ آثار و نتایج. از این رو جهت داری تکنولوژی مستلزم «ذات پنداری» تکنولوژی نیست، بلکه مقصود از جهت داری مقارنت اکثری این اوصاف و خصایص برای تکنولوژی در مواجهه با اراده نوع انسان ها است.
کلیدواژه‌ها
- آرتور برت، ادوین(1369)، مبادی مابعد الطبیعی علوم نوین، مترجم عبدالکریم سروش، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
- آیدی، دن(1377)، تقدم وجودی و تاریخی تکنولوژی بر علم، مترجم: شاپور اعتماد، چاپ اول، تهران: نشر مرکز.
- اسدی، محمد رضا(1376)، جامعه دینی جامعه تکنیکی مجله قبسات، دوره2، شماره 4، 54 تا 84.
- باترفیلد، هربرت(1379)، مبانی علم نوین، مترجم: یحیی نقاش صبحی، چاپ اول، تهران: علمی و فرهنگی
- پستمن، نیل(1390)، تکنوپولی: تسلیم فرهنگ به تکنولوژی، تهران: اطلاعات.
- جیمز مک کلیلن و هرولد درن(۱۳۷۷)، تاریخ علم و فن آوری، مترجم عبدالحسین آذرنگ، نگار نادری
- چالمز، آلن فرانسیس، (1394)، چیستی علم درآمدی بر مکاتب علم شناسی فلسفی، تهران: سمت
- دیوید گریفین(۱۳۸۱)، خدا و دین در جهان پسا مدرن، ترجمه حمید رضا آیت اللهی، چاپ اول، تهران: نشر آفتاب توسعه
- ریفکین، جرمی(1389)، جهان در سراشیبی سقوط، مترجم: محمود بهزاد، چاپ دوم، تهران: سروش.
- سروش، عبدالکریم(1385)، صناعت و قناعت، چاپ ششم، (چاپ در کتاب تفرج صنع)، تهران: صراط.
- صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم(ملاصدرا) (1380)، المبدا و المعاد؛ تصحیح و مقدمه سید جلال الدین آشتیانی؛ قم : بوستان کتاب.
- صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم(ملاصدرا)(1981)الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه (اسفار)، بیروت: دار الاحیاء التراث العربی.
- فخرالدین، ن(1385)، «خودکفایی و صنعت»، (چاپ در کتاب تفرج صنع)، چاپ ششم، تهران: صراط.
- کاجی، حسین(1392)، فلسفه تکنولوژی دون آیدی، چاپ اول، تهران: هرمس.
- لینکلن اکاف، راسل(1350)، کاربرد روش سیستم ها، مترجم: محمد جواد سهلائی، تهران: بعثت،
- مارک جی دووریس(1389)، آموزش درباره تکنولوژی در آمدی بر فلسفه تکنولوژی برای غیر فیلسوفان مترجم: مصطفی تقوی و محبوبه مرشدیان، تهران: دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
- والتر ترنس، استیس(1377)، دین و نگرش نوین، ترجمه: احمد رضا جلیلی، چاپ اول، تهران: نشر حکمت
- ورماس، پیتر و دیگران (1391)، رویکردی در فلسفه تکنولوژی : از مصنوعات تکنیکی تا سیستمهای اجتماعی تکنیکی، مترجمان: مصطفی تقوی، فرخ کاکائی، تهران: آمه
- وود وارد، کاتلین(1386)، «هنر و فن»، ترجمه: محمد سیاهپوش، (مجموعه فرهنگ و تکنولوژی)، چاپ دوم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد.
- یاسپرس، کارل(1373)، آغاز و انجام تاریخ، ترجمه: محمد حسن لطفی، چاپ دوم، تهران: خوارزمی.
منابع انگلیسی
- Mesthene,E. Technological Change, New York Mentor. 1970.
- Jacques Eellul. The technological system: continuum. 1980.
- Tiles, Mary, and Hans Oberdiek. Conflicting Visions of Technology. Philosophy of Technology: The Technological Condition 2 .2013.
- Val,dusek, Philosophy of technology: An introduction malden,MA, Oxford: Blackwell Pub, 2006
)