غرب شناسی بنیادی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشکده مطالعات فلسفی و تاریخ علم پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

10.30465/os.2021.31191.1647

چکیده

غرب‌زدگی آل احمد از زمان نخستین چاپ آن در ابتدای دهه‌ی ۱۳۴۰ تا به امروز، کانون بحث و جدل و مناقشات نظری و سیاسی بوده است. در این میان، یکی از نگرش‌های غالب به اندیشه‌ی‌ آل احمد و ایده‌ی غرب‌زدگی او در فضای روشنفکری و دانشگاهی، به ویژه در دهه‌های بعد از انقلاب،‌ نگرشی است که او را به عنوان روشنفکری «اصالت»‌گرا و مروج ایده‌ی «بازگشت به خویش» تفسیر می‌کند. در این مقاله، با برجسته کردن ظرفیت‌های متن غرب‌زدگی برای فرا رفتن از «اصالت‌»گرایی و نقد صریح آن بر ایده‌ی «بازگشت به خویش»، می‌کوشیم تا نابسنده و یک‌جانبه بودن این تفسیر غالب را تبیین کنیم.

کلیدواژه‌ها

منابع

ـــــــــــــــ. (۱۳۸۲). «کنگره‌ی بین‌المللی موسیقی: درباره‌ی حفاظت سنت‌های موسیقی اصیل ملی و عامیانه»، ماهور، ۲۲: ۱۸۶-۱۷۳.
آشوری، داریوش. (۱۳۸۹). «جلال آل احمد»، در پرسه‌هاوپرسش‌ها، تهران: آگه، ۲۴ – ۱۱.
ـــــــــــــــــ. (۱۳۹۲الف). «نظریه غرب‌زدگی و بحران تفکر در ایران»، در ماومدرنیت، تهران: موسسه فرهنگی صراط، ۱۴۲ – ۱۳۳.
ـــــــــــــــــ. (۱۳۹۲ب). «هشیاری تاریخی: نگرشی در غرب‌زدگی و مبانی نظری آن»، در ماومدرنیت، تهران: موسسه فرهنگی صراط، ۴۲ – ۱۳.
آل احمد، جلال. ( ۱۳۴۹). اورازان. چاپ دوم، تهران: نشر زمان.
ـــــــــــــــــ. (۱۳۷۰). تات‌نشین‌های بلوک زهرا. چاپ پنجم. تهران: امیرکبیر.
ـــــــــــــــــ.(۱۳۸۴). غرب‌زدگی. تهران: جامه‌دران.
ـــــــــــــــــ.(۱۳۸۶). جزیره‌یخارک: دریتیمخلیج. چاپ چهارم. تهران: مجید.
ـــــــــــــــــ. (۱۳۸۹). در خدمت و خیانت روشن‌فکران. چاپ ششم. تهران: فردوس.
اباذری، سارا. (۱۳۹۶). «شکل‌گیری گفتمان موسیقی سنتی در حوزه‌ی موسیقی ایران، از ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۷»، مطالعات جامعه‌شناختی، ۲۴(۲): ۵۳۵-۵۲۳.
بروجردی، مهرزاد. (۱۳۹۲). روشنفکران ایرانی و غرب: سرگذشت نافرجام بومی‌گرایی. چاپ هفتم. ترجمه جمشید شیرازی. تهران: نشر فرزان روز.
توفیق، ابراهیم، و همکاران. (۱۳۹۸). نامیدن تعلیق: برنامه‌ای پژوهشی برای جامعه‌شناسی تاریخی انتقادی در ایران. تهران: مانیا هنر.
سروش، عبدالکریم. (۱۳۹۳). «غرب‌زدگی در ترازو»، سخنرانی در بنیاد سهروردی در ۲۵ ماه می ۲۰۱۴، تورونتو، کانادا.
ضیاابراهیمی، رضا. (۱۳۹۶). پیدایشناسیونالیسمایرانی: نژادوسیاستبی‌جاسازی. ترجمه حسن افشار. تهران: مرکز.
فردید، سید احمد. (۱۳۹۵). غربوغرب‌زدگیوبحرانحوالتتاریخیآندرروزگارنیست‌انگارومکرلیلونهارزده‌آخرالزمانکنونی (درس‌گفتارهایدکترسیداحمدفردیددرسال۱۳۶۳). تهران: فرنو.
فیاض، محمدرضا. (۱۳۷۷). «بازخوانیِ اصالت»، ماهور، ۱: ۱۱۲-۹۳.
کسروی، احمد. (۱۳۱۱). آئین. چاپ نخست (نسخه‌ی اینترنتی). 
کلانتری، سارا. (۱۳۸۳). «روند سنت‌‌گرایی در موسیقی ایران»، ماهور، ۲۶: ۱۵۵-۱۳۳.
گلستانی، مجتبی. (۱۳۹۴). واسازیمتونجلالآلاحمد:‌ سوژه،نیهیلیسموامرسیاسی. تهران: نیلوفر.
مصباحی‌پور ایرانیان، جمشید. (۱۳۵۸). واقعیت اجتماعی و جهان داستان. تهران: امیرکبیر.
مهرجو، حبیب‌الله. (۱۳۹۵). روشنفکر میهنی: برش‌هایی از زندگی جلال آل احمد. تهران: موسسه‌ی فرهنگی هنری و انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
میرزائی، حسین. (۱۳۹۲). جلالاهلقلم: زندگی،آثارواندیشه‌هایجلالآلاحمد. چاپ سوم. تهران: سروش.
هاشمی، محمد منصور. (۱۳۸۳). هویت‌اندیشان و میراث فکری احمد فردید. تهران: کویر.