غرب شناسی بنیادی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار رشته پژوهش هنر، دانشگاه هنر اصفهان

2 دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد پژوهش هنر، دانشکده پژوهش‌های عالی هنر و کارآفرینی، دانشگاه هنر اصفهان

چکیده

اسکناس‌ها متن‌هایی اجتماعی و معناساز با قدرت تأثیرگذاری دیداری هستند که دولت‌ها به دلیل مبادلات زیاد، اغلب از آنها در راستای دست‌یابی به هژمونی فرهنگی و سیاسی بهره برده‌اند. رمزگشایی از نشانه‌های دلار می‌تواند آشکارگر بخشی از سیاست‌های فرهنگی ایالات‌متحده باشد. هدف اصلی این نوشتار بررسی این نکته است که تحولات اجتماعی چه تأثیری در طراحی اسکناس‌ها در این کشور داشته است. رویکرد نشانه‌شناسی اجتماعی کرسو ون‌لیوون، مبنای این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است که داده‌های اسنادی و کیفی آن به روش نمونه‌گیری هدفمند داده‌اندوزی شده‌اند. برپایه نتایج این تحلیل، دلارها تنها نشانگر چهره سیاست‌مداران مرد سفیدپوست هستند و بیشترین بازنمایی نیز به افراد وابسته از حزب جمهوری‌خواه تعلق دارد. قاب‌بندی تصاویر سیاست‌مداران در اسکناس‌های قدیمی نمایانگر فاصله و تمایز آنها از مخاطبان تصویر است، اما در دلار‌های جدیدتر این قاب‌‌بندی‌ها آگاهانه حذف‌شده‌اند تا حسی از نزدیکی دولت‌مردان با مردم را بازنمایی کنند. این تغییر را می‌توان نتیجه پیروی تصویرگران اسکناس از تحولات اجتماعی دانست.

کلیدواژه‌ها

کتاب‌نامه
برادران کاشانی، زهرا؛ کرمانی، مهدی؛ فولادیان، مجید. 1399. «بازنمایی تیپ‌های هویتی در پروفایل‌های تلگرامی، مبتنی بر رویکرد نشانه‌شناسی اجتماعی تصویر». فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات. دوره 16، شماره 58، صص 165ـ192. بهار.
تقی‌پور، آرزو؛ یاوری، فریبا؛ مراثی، محسن 1398. «بازنمایی جنسیت در آثار نقاشان خودآموخته از منظر نشانه‌شناسی اجتماعی تصویر». فصلنامه زن در فرهنگ و هنر. دوره 11، شماره 1، صص 65ـ88. بهار.
جواهری، لادن؛ قیطوری، عامر؛ صابری، کوروش. 1397. «مطالعه موردی نگاره‌های داستان ضحاک و سیاوش (بر اساس نظریه دستور خوانش تصاویر کرس و ون‌لیوون)». پژوهش‌های زبانی. دوره 9، شماره 1، صص 59ـ78. بهار و تابستان.
حافظ‌نیا، محمدرضا. 1393. مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی. چاپ بیستم.
حبیبی کندسر، مصطفی؛ بهروز دیلم صالحی، بهروز و اسلامی، سعید (1398). «سیر تطور اندیشه جان رالز و زمینه های شکل گیری نظریه عدالت»، غرب شناسی بنیادی، پاییز و زمستان 1398، شماره 2، صفحه 63-88.
رُز، ژیلیان. 1394. روش و روش‌شناسی تحلیل تصویر. ترجمه جمال‌الدین اکبرزاده جهرمی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، مرکز پژوهش و سنجش افکار صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران.
روحانی، علی؛ دیری، خدیجه. 1396. «بررسی بعد بازنمایی تصاویر کتاب‌های انگلیسی دوره اول متوسطه در چارچوب نشانه‌شناسی اجتماعی»، پژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی. دوره 7، شماره 1، صص 99ـ128. بهار و تابستان.
سجودی، فرزان؛ حقایق، آذین. 1394. «تحلیل معناشناختی دو نگاره از شاهنامه فردوسی بر اساس الگوی نشانه‌شناسی اجتماعی تصویر»، نشریه هنرهای زیبا ـ هنرهای تجسمی. دوره 20، شماره 2، صص 5ـ12. تابستان.
سجودی، فرزان؛ خیری، مریم؛ موسوی لر، اشرف. 1394. «تحلیل الگوهای نشانه‌شناسی اجتماعی تصویر در دو اثر از هیرونیموس بوش»، نخستین همایش بین‌المللی نوآوری و تحقیق در هنر و علوم انسانی.
سلیمانی، محمودرضا؛ طاهری، صدرالدین؛ صابر، زینب. 1398. «تحلیل روایت‌شناختی نگاره بر تخت نشستن اسکندر در شاهنامه بزرگ ایلخانی برپایه الگوی نشانه‌شناسی اجتماعی تصویر». روایت‌شناسی. دوره 3، شماره 2، صص261ـ292. پاییز و زمستان.
طاهری، زهرا. 1398. «تصاویر از آنچه می‌بینید پیچیده‌تر هستند: تحلیل ایدئولوژی بصری در طرح‌های جلد‌ پرنسس نوشته جین سسون»، پژوهش ادبیات معاصر جهان. دوره 24، شماره 1، صص 193ـ220. بهار و تابستان.
طاهری، صدرالدین. 1396. نشانه‌شناسی کهن‌الگوها در هنر ایران باستان و سرزمین‌های همجوار. تهران: شورآفرین.
طاهری، صدرالدین و شمس نجف آبادی، الهه (1397). «واکاوی رویارویی دیالکتیکی پارادایم‌ها در تاریخ هنر غرب از رنسانس تا آغاز دوران مدرن»، غرب شناسی بنیادی، پاییز و زمستان 1397، شماره 2 ، صفحه 87-110.
کامران، افسانه. 1398. «بررسی نشانه‌های غیاب در عکس‌های خانوادگی در ایران». فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات. دوره 15، شماره 56، صص 169ـ195. پاییز.
کرس، گونتر آر؛ ون‌لیوون، تئو. 1395. خوانش تصاویر: دستور طراحی بصری. ترجمه سجاد کبگانی. تهران: هنر نو، فرهنگسرای میردشتی.
کرس، گونتر آر. 1397. نشانه‌شناسی اجتماعی از نظریه تا کاربرد: بازنمود چندوجهی رویکرد نشانه‌شناسی اجتماعی به موضوع ارتباط در عصر حاضر. ترجمه سجاد کبگانی و رحمان صحراگرد. تهران: مارلیک. چاپ چهارم.
نجف‌زاده، مهدی. (1393). «بازتاب منازعه هویتی در ابزارهای فرهنگی، مطالعه اسکناس‌های ایرانی دوره پهلوی دوم و جمهوری اسلامی». پژوهشنامه علوم سیاسی. سال 9. شماره 2. صص 207ـ235.
ون‌لیوون، تئو. 1395. آشنایی با نشانه‌شناسی اجتماعی. ترجمه محسن نوبخت. تهران: انتشارات علمی.
Chandler, Daniel. 2007. Semiotics the basics. New York: Routledge, Taylor & Francis Group.
Van Leeuwen, Theo. 2005. Introducing social semiotics. New York: Routledge.
Hymans, Jacques E. C. 2004. “The Changing Color of Money: European Currency Iconography and Collective Identity”, European Journal of International Relations, Vol. 10. Iss. 1.
Patterson, Richard Sharpe; Richardson, Dougall. 1978. The Eagle and the Shield: A History of the Great Seal of the United States. Washington: Office of the Historian, Bureau of Public Affairs, Department of State.
Williams, Earl P. 1996. “A Civil Servant Designed Our National Banner: The Unsung Legacy of Francis Hopkinson”. The New Constellation (Newsletter of the National Flag Foundation), No. 7.
Bittker, Boris; Idleman, Scott; Ravitch, Frank. 2015. Religion and the State in American Law. Cambridge: Cambridge University Press.
Cassirer, Ernst, (1944), An Essay on Man, New Haven: Yale University Press.
Kress, Gunther R. 2010. Multimodality: A Social Semiotic Approach to Contemporary Communication. New York: Taylor & Francis.
Kress, Gunther R.; Van Leeuwen, Theo. 2006. Reading Images: The Grammar of Visual Design. London: Psychology Press Ltd.
Hunt, Gaillard. 1909. The History of the Seal of the United States. Washington D.C.: Department of State.
Richard B. Morris, 1973. Seven Who Shaped Our Destiny: The Founding Fathers as Revolutionaries. New York: Harper & Row.
Calmes, Jackie. 2016. “Harriet Tubman Ousts Andrew Jackson in Change for a $20”. The New York Times. April 20. 
https://www.uscurrency.gov. accessed: September 1. 2019.