غرب شناسی بنیادی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای فلسفه ی هنر،دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

2 دانشیار گروه فلسفه دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران شمال

3 دانشیار گروه نمایش دانشگاه هنر تهران

10.30465/os.2021.36898.1730

چکیده

زمان از دیدگاه هانری برگسون، فیلسوف فرانسوی(1859-1941) عبارت است از تجمع، تکامل و استمرار، و استمرار عبارت است از تکامل دائمی زمان گذشته که در آینده فرو می‌رود. این دیدگاه پاسخ فلسفه‌ی او به پرسش همیشه‌گی انسان در رابطه با ذات زمان است که از دل آن مفهوم دیرند هویدا می شود. این مقاله بر آن است تا به تبیین مفهوم دیرند (Duration) در فلسفه‌ی هانری برگسون بپردازد و از آنجا که فرضیه‌ی اصلی این مقاله تاثیر مفهوم دیرند، بر جنبش سینمای هنری اروپا، در حوزه ی روایت و ساختار روایی آن است. ازین رو مقاله ی پیش رو در جهت اثبات این فرضیه، پس از تبیین مفهوم دیرند، به بررسی برخی از فیلم‌های جنبش سینمای هنری اروپا، یعنی فیلم‌های هیروشیما عشق من 1959- سال گذشته در مارین باد 1961- جاویدان 1963 خواهد پرداخت و ازین طریق نشان می‌دهد که این فیلم‌ها با ایجاد چینش‌های زمانی بدیع و پیچیده، زمان‌پریشی در روایت و خلق انواع گذشته‌نگرهای درونی، بیرونی و مرکب به عرضه ی متفاوت از زمان روایی دست یافته‌اند که با تعریف هانری برگسون از زمان و مفهوم دیرند قابل ترجمان‌اند، ولذا این مقاله در پی دستیابی به الگویی واحد برای خوانش و واکاوی این نوع روایات زمان محور است.

کلیدواژه‌ها

منابع
فارسی
-         برانیگان، ادوارد (1386)، نقطه‌ی دید در سینما: نظریه‌ی روایت و ذهنیت در سینمای کلاسیک، مجید محمدی، انتشارات بنیاد سینمایی فارابی، تهران.
-         برگسون، هانری (1375)، ماده و یاد؛رهیافتی به رابطه‌ی جسم و روح، علی قلی بیانی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران.
-         بوردول، دیوید (1373)، روایت در فیلم داستانی، جلد1، سید علاالدین طباطبایی، انتشارات بنیاد سینمایی فارابی، تهران.
-         بوردول، دیوید (1375)، روایت در فیلم داستانی، جلد2، سید علاالدین طباطبایی، انتشارات بنیاد سینمایی فارابی، تهران.
-         پروست، مارسل (1369)، در جستجوی زمان از دست رفته: کتاب اول؛ طرف خانه‌ی سوان، مهدی سحابی، نشر مرکز، تهران
-         تارکوفسکی، آندری (1387)، زمان ممهور، قباد ویسی، انتشارات آتا، تهران
-         تروتزکی، فیلیپ (1382)، زمان شدن، امید نیک فرجام، کتاب ماه هنر، مهر و آبان، شماره 61و62، صفحات 90-102
-         دلوز، ژیل (1393)، برگسونیسم، زهره اکسیری و پیمان غلامی، نشر روزبهان، تهران.
-         دلوز،ژیل. کولبروک،کلر. باگیو،رونالد (1390)، ادراک، زمان و سینما، مهراد پارسا، نشر رخ داد نو، تهران.
-         راف، جان (1388)، کتاب ماه فلسفه، مصطفی امیری، اردیبهشت، شماره 20، صفحات 3-31
-         ریکور، پل (1374)، تاریخ، خاطره، فراموشی، نشریه‌ی گفتگو (ترجمه‌ی متن سخنرانی‌ای است که ریکور در انجمن فلسفۀ تهران در سال 1374 ایراد نمود)، تابستان، شماره 8، صفحات 47-60
-         شوارتس،سنفورد (1382)، آنری برگسون، خشایار دیهیمی، نشر ماهی، تهران
-         شیخ مهدی، علی (1382)، جستاری بر زمان در تصویر سینمایی، کتاب ماه هنر، مهر و آبان، شماره 61و62، صفحات 138-150
-         ضمیران، محمد (1382)، مفهوم زمان در اندیشه‌ی بشری، کتاب ماه هنر، مهر و آبان، شماره 61و62، صفحات 13-19
-         فروغی، محمدعلی (1388)، سیر حکمت در اروپا، نشر هرمس، تهران
-         لیوتار، ژان فرانسوا (1393)، نا انسانی، محمدعلی جعفری، انتشارات مولی، تهران
-         مارتین، والاس (1391)، نظریه‌های روایت، محمد شهبا، نشر هرمس، تهران
-         موسوی حجازی، بهار (1382)، شی و زمان، مطالعه‌ای در تاثیر زمان بر تولید اشیا، کتاب ماه هنر، مهر و آبان، شماره 61و62، صفحات 60-64
 
لاتین
-          Al-Saji, A. (2004), The memory of another past: Bergson, Deleuze and a new theory of time. Cont Philos Rev 37, 203–239.
-          Bergson, H (1934), The Creative Mind: An Introduction to Metaphysics, Mabelle L Andison, Wisdom Library, New York
-          Bergson, H (1922), Duration and Simultaneity, Leon Jacobson, Indianapolis & New York: Bobbs-Merrill.
-          Deleuze, Gilles, (1998), Cinema II: The Time-Image, Huge tomlinson, Athlone Press, Londen
-          Deleuze, Gilles, (1994), Difference and Repetition, Pual.R.Patton, Columbia university of Chicago, Chicago
-          Deleuze, Gilles, Guattari, Felix, (1989), Anti-Oedipus: Capitalism and Schizophrenia, Robert Hurley, Helen Lane, New york Rutledge, New York
-          Genette, G. (2000), Order in narrative in narrative reader, Martin Macquillan, London and New York: Routledge.
-          Genette, G. (1980), Narrative Discourse: An Essay in Method, Cornell University Press.
-          Guerlac, Suzanne (2006), Thinking in Time: An Introduction to Henri Bergson, Cornell University Press.
-          Kellman, S. (1987). THE CINEMATIC NOVEL: TRACKING A CONCEPT. Modern Fiction Studies, 33(3), 467-477.
-          Kovács, A. B. (2007). Screening modernism: European art cinema, 1950-1980. Chicago: University of Chicago Press.
-          Kozin, A. (2009). The appearing memory: Gilles Deleuze and Andrey Tarkovsky on `crystal-image’. Memory Studies, 2(1), 103–117.
-          Kumar, Shiv. k, (1963), Bergson & the stream of consciousness novel, New York Rutledge, New York
-          Posman, S. (2012). Time as a Simple/Multiple Melody in Henri Bergson's "Duration and Simultaneity" and Gertrude Stein's Landscape Writing. Mosaic: An Interdisciplinary Critical Journal, 45(1), 105-120.
-          Prince, Jerald (2000), On Narattology/ In Narrative Reader, Martin Macquillan, London and New york Rutledge, New York
-          Ricoeur, Paul (1979), The Human Experience of Time and Narrative, Research in Phenomenology, 1979, Vol. 9 (1979), pp. 17-34
-          Ricoeur, Paul (1988), Time and Narrative-Vol3, Kathleen Blamey & David Pellauer, the university of Chicago press, Chicago
-          Turetzky, Philip (1998), Time, London and New York Rutledge, New York