نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• مهدی حسین‌زاده یزدی ¹
• علی‌اکبر احمدی افرنجامی ²

¹ دانشجوی دکتری فلسفۀ غرب، دانشگاه علامه طباطبایی

² استادیار دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

ویتگنشتاین در تراکتاتوس با آهنگی کانتی فلسفه را سراسر نقد زبان معرفی‌ می‌کند. یکی از خوانش‌های شایع از تراکتاتوس، و شاید متداول‌ترین آن، خوانش کانتی است. در این قرائت مؤلفه‌‌های کانتی تراکتاتوس پررنگ می‌‌شود و فلسفۀ متقدم ویتگنشتاین کانتی فهمیده می‌‌شود. البته این بدین معنا نیست که تراکتاتوس از جنبه‌‌های غیرکانتی و غیرنقدی تهی باشد. میان شارحانی که به این نوع قرائت شهره‌‌اند اختلافات درخور توجهی وجود دارد. از طرف دیگر مفاهیمی مانند مؤلفۀ کانتی و فهم کانتی تراکتاتوس بسیار کلی است و بهرۀ شایان توجهی را نصیب مخاطب نمی‌‌کند. گاه از چنین مفاهیمی برداشتی به ذهن متبادر می‌‌شود که اندکی تحقیق آن را برنمی‌‌تابد. از این‌رو در این نوشتار بر آن شدیم که دیدگاه یکی از شارحان کانتی تراکتاتوس را تبیین کنیم تا، از این رهگذر، این نوع قرائت در مسیر روشن‌شدن قدم بردارد. این نوشتار پژوهشی تطبیقی را میان فلسفۀ متقدم ویتگنشتاین و فلسفۀ کانت در قلمرو نقد عقل محض از دیدگاه دیوید پیرس، یکی از شارحان پرآوازۀ ویتگنشتاین، رقم می‌‌‌‌زند.

کلیدواژه‌ها

• کانت
• ویتگنشتاین
• تراکتاتوس
• دیوید پیرس