غرب شناسی بنیادی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 گروه فلسفه - دانشکده ادبیات و علوم انسانی - دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین

2 دانشیار گروه فلسفه/دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

چکیده

این پژوهش می‎کوشد تا سنتزهایِ زمانی دلوز را مورد تحلیل و نقادی قرار دهد. بنابراین هدفِ اصلی این مقاله، بررسیِ انتقادیِ دیدگاه دلوز دربارۀ زمان است که در قالب سنتزهایِ زمانیِ سه‎گانه مطرح می‌شود. اگرچه دلوز هریک از این سنتزهایِ زمانی را با الهام از یک فیلسوف خاص مطرح می‎کند، اما نگاه کلی او در اینجا به کانت و تعریف او از زمان است. سنتز اول، سنتز منفعل عادت است که به مثابهامری ناآگاهانه و پیشاآگاهانه اتفاق می‎افتد. سنتز دوم، سنتز فعال حافظه است که با مفهوم گذشته نهفته (virtual) برگسونی رابطه‎ای تنگاتنگ دارد. دلوز سنتز سوم را با استفاده از تعریف کانتیِ زمان به مثابهصورت محض و تهی، مفهوم برش و وقفه، و همچنین بازگشت جاودانۀ نیچه، مطرح می‎کند. در نقد دلوز، دست‎کم می‎توان سه اشکال را وارد ساخت. (1) جداسازی مفاهیم از کانتکست اصلی آن، ارتباط میان مفهوم در شکل فعلی و قبلی‎اش را ناروشن باقی می‎گذارد و شباهت آن‌ها را مبهم رها می‎کند. (2) نوع ترکیب این مفاهیم مشخص نیست. اینکه آیا از نوع متافیزیکی است یا از نوع واقعی یا جز آن. و (3) استفاده دلوز از این مفاهیم متنوع، کاملاً به تفسیر و خوانش خاصی از آن‎ها متکی است و لزوماً شامل خوانش‎های دیگر نمی‎شود.

کلیدواژه‌ها

دلوز، ژیل، (1396)، انسان و زمان‌آگاهی مدرن، ترجمه اصغر واعظی، تهران، نشر هرمس.
یاحقی، محمدجعفر، (1391)، فرهنگ اساطیر و داستان‎واره‎ها در ادبیات فارسی، تهران، فرهنگ معاصر.
Aristotle, (1995), On the Heavens I & II, ed. and trans. Stuart Leggatt, Warminster: Aris and Philips.
Baugh, B., (1997), “Making the difference: Deleuze's difference and Derrida's différance”, Social Semiotics, 7:2, pp. 127-146, DOI: 10.1080/10350339709360376
Deleuze, G., (1978), ‘Kant – 14/03/1978’, trans. Melissa McMahon, available at: https://www.webdeleuze.com/cours/kant, accessed 27 August 2012.
Deleuze, G., (1994), Difference and Repetition, trans. Paul Patton, New York: Columbia University Press.
Deleuze, G., (1997), Bergsonism, trans. Hugh Tomlinson, Distributed by The MIT Press, Cambridge, Massachusetts, and London, England
Deleuze, G., (2004), “Conclusions on the Will to Power and the Eternal Return”, in David Lapoujade (ed.), Desert Islands and Other Texts (1953–74), trans. Michael Taormina, New York: Semiotext(e), pp. 117–27.
Deleuze, G, (2017), the courses of Gilles Deleuze / Kant 1978, translated by Asghar Vaezi, Tehran, Hermes publication [in Persian].
De Bolle, L, (2010), “Deleuzes Passive Syntheses of Time and the Dissolved Self” in: Deleuze and psychoanalysis: Philosophical essays on Deleuze’s debate with psychoanalysis, pp. 131-155.
Faulkner, K. W., (2004), Deleuze and the three syntheses of time, Doctoral dissertation, University of Warwick.
Hodges, M, (2008), Rethinking time's arrow: Bergson, Deleuze and the anthropology of time. Anthropological Theory, 8(4), pp. 399-429. DOI: 10.1177/1463499608096646
Holland, E. (2012), “is Revolutionary in Deleuze and Guattari’s Philosophy of History?” in Time and History in Deleuze and Serres, pp. 17-30.
Lorraine, T., (2003), “Living a time out of joint”, in: Between Deleuze and Derrida, by Patton, P., & Protevi, J. (Eds.). Bloomsbury Publishing. doi: 10.5040/9781472546173.ch-002
Lundy, C., (2017), Tracking the triple form of difference: Deleuze's Bergsonism and the Asymmetrical Synthesis of the Sensible, Deleuze Studies, 11(2), pp. 174-194. DOI: 10.3366/dls.2017.0261
May, T., (2005), Gilles Deleuze: an introduction. Cambridge University Press.
Mullarkey, J., (2006), Post-continental philosophy: An outline. Bloomsbury Publishing.
Plato, (1997), Timaeus, trans. Donald J. Zeyl, in John M. Cooper (ed.), Plato: Complete Works, Cambridge: Hackett Publishing, pp. 1224–91.
Posteraro, T., (2016), “Habits, nothing but habits: biological time in Deleuze”, Comparatist, vol. 40, pp. 94-110. DOI: https://doi.org/10.1353/com.2016.0005
Protevi, J., (2011), “Larval Subjects, Autonomous Systems and E. Coli Chemotaxis.” In Deleuze and the Body. Eds. Laura Guillaume and Joe Hughes, Edinburgh University Press, pp. 30–50.
Reynolds, J., (2010), “Time out of joint: between phenomenology and post-structuralism”,  Open Humanities Press, Number. 9, pp. 55-64. available at: 10536/DRO/DU:30061046
Reynolds, J. (2012), Chronopathologies: time and politics in Deleuze, Derrida, analytic philosophy, and phenomenology, Deakin University.
Roberts, M. (2006). Gilles Deleuze: psychiatry, subjectivity, and the passive synthesis of time. Nursing Philosophy, 7(4), pp. 191-204. https://doi.org/10.1111/j.1466-769X.2006.00264.x
Roudinesco, E., (2008), Philosophy in Turbulent Times: Canguilhem, Sartre, Foucault, Althusser, Deleuze, Derrida. Columbia University Press.
Somers-Hall, H., (2011), “Time Out of Joint: Hamlet and the Pure Form of Time”, Deleuze Studies, Volume 5, pp. 56–76. DOI: 10.3366/dls.2011.0037
Voss, D., (2013), “Deleuze's third synthesis of time”, Deleuze Studies, 7(2), 194-216.
Williams, J., (2011), “Objects in manifold times: Deleuze and the speculative philosophy of objects as processes”, Cosmos and History: The Journal of Natural and Social Philosophy, 7(1), 62-75.
Yahaghi, M., (2012), The lexicon of myths and storytellers in Persian literature, Tehran, Farhang Moaser publishers [in Persian].