نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسنده
دکترای جامعهشناسی، دانشگاه الزهرا، پژوهشگر در اندیشکده بانوان جهاد دانشگاهی الزهرا
چکیده
حدود پنج دهه است که پدیدارشناسی فمینیستی بهعنوان یکی از حوزههای جدید و متاخر در سنت پدیدارشناسی، به بازاندیشی در مبانی این مکتب پرداخته و اکنون بهعنوان یک حوزه مستقل و مهم شناخته میشود. این جریان که آغازش به سیمون دوبووار نسبت داده میشود، بر پایه خوانش پدیدارشناسی ادراک موریس مرلوپونتی و پتانسیلهای موجود در آن شکل گرفته است. با انحراف از سنت هوسرلی، این رویکرد بهطور خاص بر سوژه بدنمند متمرکز شده و موضوعاتی مانند جنسیت و تفاوت جنسی را در کانون توجه خود قرار میدهد. مقاله حاضر تلاشی است برای بررسی شکلگیری و روندهای برجسته در این حوزه، با تمرکز دقیق بر نکات نظری و روششناختی آن. نتایج مطالعه نشان میدهد که رویکرد غالب در این زمینه متعلق به نظریهپردازان فمینیست در سنت ساختارگرایی و پساساختاری است. همچنین، نقدهای درونی در این حوزه بهدنبال بازیابی جایگاه تجربه در تولید دانش و همچنین پرداختن به جنبههای غیرگفتمانی آن بودهاند.
کلیدواژهها
- تیلور، کارمن (1390). مرلو-پونتی، ترجمه مسعود علیا، تهران: نشر ققنوس
- خبازکناری، مهدی و بسطی، صفا (1395). « بدنمندی در پدیدارشناسی هوسرل، مرلوپونتی و لویناس»، حکمت و فلسفه، سال 12، شماره 3،صص 75-89
Alcoff, L. M. (2006). Visible Identities: Race, Gender and The self. Oxford University Press
Alcoff, L. M. (2000). ‘phenomenology, post-structrualism and feminist theory on the concept of experience’, In feminist phenomenology, Springer
Alcoff, L. M. (2000). ‘Merleau-Ponty and Feminist Theory on Experience”. In Fred Evans Leonard Lawlor (ed.), Chiasm, Merleau-Ponty's Notion of Flesh. Suny Press
Allen, J. (1982). ‘Through the Wild Region: An Essay in Phenomenological Feminism’, Review of Existential Psychology & Psychiatry. 18: 241-256
Barbour, K. (2004). ‘Embodied Ways of Knowing’, Waikato Journal of Education .10: 227-238
Beauvoir, S. d. (2009). The second sex, translated by Constance Borde and Sheila Malovany-Chevallier, London: Vintage
Bosco, A. (2019). ‘Applying Merleau-Ponty’s phenomenology of perception to maternal well-being in the first twelve months following birth’, Theses of the Degree of Doctor of Philosophy School, University of Notre Dame Australia
Butler, J. (1988). ‘Performative Acts and Gender Constitution: An Essay In Phenomenology and Feminist Theory’, Theatre Journal. 1: 519-531
Butler, J. (1986). ‘Sex and Gender in Simone De Beauvoir`s second sex’, Yale French studies, No. 72, Simone De Beauvoir: Witness to a century: 35-49
Butler, J. (1981). ‘Sexual Difference as a Question of Ethics: Alterities of the Flesh in Irigaray and Merleau-Ponty’, In Feminist Interpretations of Merleau-Ponty, Pennsylvania university press
Coole, D. (2005). ‘Rethinking Agency: A Phenomenological Approach to Embodiment and Agentic Capacities’, Political Studies. 53: 124-142
Fisher, L. (2000). ‘Phenomenology and Feminism: Perspectives on their Relation’, In Feminist Phenomenology, Springer Science+Business Media B.V.
Fisher, L. and Embree, L. (2000). Feminist Phenomenology, Springer Science+Business Media B.V.
Heinämaa, S. (2011). ‘Personality, Anonymity, and Sexual Difference: The Temporal Formation of the Transcendental Ego’ In Time in feminist phenomenology, Indiana University Press
Li, M. (2015). ‘The Lived Body in Heidegger, Merleau-Ponty and Derrida’, A Thesis for Master of Philosophy, Louisiana State University
Mann, B. (2018). ‘The Difference of Feminist Philosophy: The Case of Shame’, Journal of Critical Phenomenology.1: 41-67
Moi, T. (1999). What is a woman?, Oxford: Oxford university press
Oksala, J. (2004). ‘What is feminist phenomenology’, Radical Philosophy, 126: 16-22
Oksala, J. (2006). ‘A phenomenology of gender’, Continental Philosophy Review. 39: 229-244
Olkowski, D. (2006). ‘The Situated Subject’, In Feminist Interpretations of Merleau-Ponty, Pennsylvania university press
Ortega, M. (2016). In- Between: Latina Feminist Phenomenology, Multiolicity and The Self, Suny press
Sanford, S. (2017). ‘Beauvoir`s transdiscipinarity’; from philosophy to gender theory, in A companion to Simone de Beauvoir, edited by Laura Hengehold and Nancy Bauer, Wiley Blackwell.
Simms, E. M. and Stawarska, B. (2003). ‘Feminist Phenomenology’ In phenomenology and language acquisition project, Janus Head
Skengli, L. (2002). ‘Merleau-Ponty’s Phenomenology of Space ,Preliminary Reflection on an Archaeology of Primordial Spatiality’, The 3rd BESETO Conference of Philosophy
van Leeuwen, A. (2012). ‘Beauvoir, Irigaray, and the Possibility of Feminist Phenomenology’, The Journal of Speculative Philosophy. 26: 474-484
Warnke, G. (2011). Debating sex and gender, Oxford: Oxford university press
Young, I. M. (1980). ‘Throwing Like a Girl: A Phenomenology of Feminine Body Comportment Motility and Spatiality’, Human Studies. 3: 137-156
Froidevaux-Metterie, C. (2021). ‘What is phenomenological feminism?’, Translated into persian by Negin Saniee, Access via: http://problematicaa.com/le-feminisme-phenomenologique/