پلورالیسم تاریخی و نسبی گرایی از نظر آیزایا برلین

فاضلی, محسن; احمدی افرمجانی, علی اکبر

doi:10.30465/os.2022.38731.1778

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکترای رشته فلسفه، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

² دانشیار گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

https://doi.org/10.30465/os.2022.38731.1778

چکیده

پلورالیسم برلین وامدار تاثیرات عمیقی است که وی اولا از جریان کلاسیک یا روشنگری در راستای عینیت باوری و واقع گرایی تجربه محور و ثانیا از جریان رمانتیسم به عنوان قوی ترین جریان ضد تفکر روشنگری پذیرفته است. برلین برای جرح و تعدیل افراط گری های متدولوژیک تفکر روشنگری به سراغ آنتی تز این جریان یعنی جریان رمانتیسم رفته ودر برابر اصحاب روشنگری که تاریخ را به عنوان یک مجموعۀ دارای روابط علی و معلولی و به نوعی یک علم می نگریستند، جبهه گرفته سعی دارد بر این نظر پافشاری نماید که تاریخ برساخته اراده های آزاد انسانهاست نه الگویی از پیش داده و دارای چهارچوب از پیش تعیین شده. از سوی دیگر واقع گرایی و تجربه باوری کلاسیک مغز و هسته اصلی پلورالیسم تاریخی برلین است. او می خواهد در عین حال به واقع گرایی تاریخی نیز پایبند بماند لذا هرگونه تفسیر فراواقع گرایانه و متافیزیکی از پدیده های تاریخی را طرد کرده، سعی نمود تاثیرات مخرب نگرش روشنگری که به جبر باوری در همه اقسامش از جمله جبرباوری تاریخی می انجامید را با تلفیق انگاره های رمانتیکی تعدیل نموده با سنتز عناصر به زعم خود مثبت این دو جریان تاریخ باوری را به نفع آزادی و بر مهمل پلورالیسم بنشاند. با عطف توجه به این نکات، این نوشتار سعی بر آن دارد اولا سهم ایده های رمانتیک و روشنگری را در برداشت مفهوم تاریخ از منظر برلین روشن ساخته و تفسیری نوین از تاریخیت مد نظر او ارائه دهد. ثانیا قصد بر آن است تا مدلل سازیم تلفیق عناصراین دو جریان تعارضی در تاریخ باوری و اندیشه تاریخ نگری پلورالیستی وی ایجاد کرده است. یعنی باور به ایده های رمانتیکی او را در دام نسبیت گرایی تاریخی که در نقطه مقابل تجربه گرایی واقع گرایانه روشنگری است قرار می دهد. بنابراین این مقاله سعی دارد با روشی توصیفی - تحلیلی اثبات نماید اولا کدام یک از انگاره های دو سنت روشنگری و رمانتیسم در اندیشه برلین با یکدیگر تلفیق یافته اند و در وهله بعد تعارض پایدار تلفیق انگاره های رمانتیک و روشنگری یا کلاسیک در تاریخ باوری پلورالیستی برلین را بوضوح مدلل نموده و نقاط ناسازگار و متعارض این سنتز را شرح و بسط دهد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

برلین، آیزایا (1388) ریشه های رومانتیسم، ترجمۀ عبدالله کوثری، تهران، ماهی.

برلین، آیزایا،ب (1377) متفکران روس، ترجمه نجف دریابندری،تهران، خوارزمی

برلین، آیزایا(1368) چهارمقاله دربارۀ آزادی، ترجمه محمدعلی موحد، اول، تهران، خوارزمی.

برلین، آیزایا،الف(1377) خط سیر فکری من، ترجمه محمدعلی حمید رفیعی، نامه فلسفه،شماره4

برلین، آیزایا (1385) سرشت تلخ بشر: جستارهایی در تاریخ اندیشه ها، ترجمه لیلا سازگار، تهران، ققنوس.

برلین،آیزایا،الف (1389) مجوس شمال،ترجمه رضا رضایی، تهران، ماهی

جهانبگلو، رامین(1387) درجستجوی آزادی: گفتگو با آیزایا برلین، ترجمۀ خجسته کیا، تهران، نی.

گری، جان (1379) فلسفۀ سیاسی آیزایا برلین، ترجمۀ خشایار دیهیمی، تهران، طرح نو.

فاضلی محسن و توکلی غلامحسین (1394) کثرت گرایی آیزایا برلین و تفاوت آن با نسبی گرایی، فصلنامه غرب شناسی بنیادی، پاییز و زمستان 1394،تهران. پژوهشگاه فرهنگ و علوم انسانی

فورست، لیلیان (1376) رمانتیسم، ترجمه مسعود جعفری جزی، نشر مرکز، چاپ دوم.

نقیبیان، آرش (1386) درنگی بر مفهوم رمانتیسم از نگاه آیزایا برلین، ماهنامه فرهنگی سیاسی اجتماعی و ادبی فردوسی، شماره 57-56 شهریور و مهر 1386.

Berlin, Isaiah.a (1980) Counter Enlightenment in Against The Current: essays in thr history of ideas, edited by Henty Hardi, New York, Viking Press.

Berlin, Isaiah (1976) Herder and Enlightenment in Vico and Herder: Two Studies in the History of ideas, Published by Chatto&Windus Ltd, London.

Berlin, Isaiah (1980) “Originality of Machiavelli” in Against the Current: essays in thr history of ideas, edited by Henty Hardi, New York, Viking Press., pp67-8.

Berlin,Isaiah (1978) The purpose of Philosophy in Cocepts and Categories London, Hogarth Press, p,11.

Crowder,George(2003) Pluralism, relativism and liberalism in Isaiah

Berlin,Australasian political studies association confrence.

Raz, Joseph (1986) Morality of Freedom, Oxford, Clarendon Press,

Raz, Joseph (1999) Engaging Reason, Oxford

Riley. J (2000) Crooked Limber and Liberal Culture,in Baghramian ed Pluralism

(London. Routledge press)

پلورالیسم تاریخی و نسبی گرایی از نظر آیزایا برلین

مراجع

مراجع

دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 24اسفند 1400صفحه 129-167

دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 24
اسفند 1400
صفحه 129-167