غرب شناسی بنیادی
انسان‌محوری در گذار از فلسفه مدرن به پدیدارشناسی

فرهاد برندک؛ فریدون بابایی اقدم؛ حسن محمودزاده

دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1400، صفحه 1-24

https://doi.org/10.30465/os.2022.40289.1808

چکیده
  پژوهش حاضر مسئله بازیابی انسان (مشخصاً انسان‌محوری) را دارد. در اینجا تلاش می‌نماییم انسان‌محوری را در گذار از فلسفه مدرن به پدیدارشناسی فهم نماییم. سعی ما در اینجا این است که این کار را با بررسی و تحلیل کیفی آثار و متون دست اول متفکران فلسفی مدرن و پدیدارشناسی (موردنظر) به انجام رسانیم. طبق یافته‌های تحقیق، این گذار را می‌توان ذیل ...  بیشتر

مناسبات دین و حوزه عمومی در اندیشه سیاسی معاصر غرب؛ طرح الگویی برای ایران

سمیه حمیدی؛ فاطمه کامرانی

دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1400، صفحه 25-52

https://doi.org/10.30465/os.2022.40915.1826

چکیده
  بی‌شک، یکی از مسائل مهم حوزه اندیشه‌سیاسی در عرصه‌عمومی، رابطه نهاد دین و حوزه‌عمومی است که امروزه در ایران نیز مباحث مربوط به ‌آن بسیار مورد توجه قرار گرفته و در بین اندیشمندان و روشنفکران چه دینی و چه سکولار درباره‌ی نوع و چگونگی این رابطه، مناقشه و نزاع جدی وجود دارد. در جامعـه کنونی در خـود و بـرای خـود زیستن دیگر معنایی ندارد ...  بیشتر

تحلیل انتقادی سلوک معنوی مطرح شده در کتاب راز (فرضیه جذب)

سید علی سراج

دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1400، صفحه 53-78

https://doi.org/10.30465/os.2022.39106.1785

چکیده
  به دنبال مبنا قرارگرفتن جریان مدرنیته و پارادایم پوزیتویسم در سطح زندگی بشری، بحران‌های اخلاقی در ابعاد مختلف، در دنیای غرب شکل گرفت. ازاین‌رو پایه‌های فکری ـ اندیشه‌ای آن به‌شدت از سوی مکاتب رقیب، نقد شد. برهمین‌مبنا سردمداران نظام سرمایه‌داری برای تحکیم پایه‌های معرفتی خود، با عنصری دیگر به نام عرفان در تثبیت نوع نگرش خود ...  بیشتر

آثار ایدئالیسم زبانی ویتگنشتاین در تبیین مفاهیم اجتماعی و طبیعی؛ با بررسی قرائت آنسکوم و نقد آن

حسین شقاقی

دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1400، صفحه 79-104

https://doi.org/10.30465/os.2022.40857.1822

چکیده
  الیزابت آنسکوم اندیشه­های ویتگنشتاین (در کتاب تحقیقات فلسفی) را در باب زبان، یک ایدئالیسم زبانی ناقص توصیف می­کند. زیرا ویتگنشتاین -بر اساس تفسیر آنسکوم- قواعد و هنجارهای اجتماعی را به نحوی تبیین می­کند که با ایدئالیسم زبانی مطابقت دارد ولی تبیین ویتگنشتاین از مفاهیم مربوط به ذوات طبیعی کاملا با ایدئالیسم زبانی مطابقت ندارد. ...  بیشتر

تاثیر هگل در توضیح هنجاری نسبت سوژه و ابژه براساس نسبت باید و هست در اندیشه ماکیاولی

مصطفی عابدی جیقه؛ محسن باقرزاده مشکی باف؛ محمد اصغری

دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1400، صفحه 105-127

https://doi.org/10.30465/os.2022.40623.1817

چکیده
  پیش از ماکیاولی برای اینکه گذار از سوژه به ابژه قابل توضیح باشد مفاهیمی نقش محوری در گذار از سوژه به ابژه و یا بالعکس را توجیه می‌کرد که اساسا مفاهیمی الهیاتی - متافیزیکی به حساب می‌آمدند، اما ماکیاولی در اندیشه سیاسی خود به تعریف جدیدی از نسبت هست و باید دست یافت که بعدها هگل در تفسیری پیچیده - و نقد دیدگاه کسانی چون کانت و فیشته که ...  بیشتر

پلورالیسم تاریخی و نسبی گرایی از نظر آیزایا برلین

محسن فاضلی؛ علی اکبر احمدی افرمجانی

دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1400، صفحه 129-167

https://doi.org/10.30465/os.2022.38731.1778

چکیده
  پلورالیسم برلین وامدار تاثیرات عمیقی است که وی اولا از جریان کلاسیک یا روشنگری در راستای عینیت باوری و واقع گرایی تجربه محور و ثانیا از جریان رمانتیسم به عنوان قوی ترین جریان ضد تفکر روشنگری پذیرفته است. برلین برای جرح و تعدیل افراط گری های متدولوژیک تفکر روشنگری به سراغ آنتی تز این جریان یعنی جریان رمانتیسم رفته ودر برابر اصحاب روشنگری ...  بیشتر

تفسیر هیدگر از اصل این‌همانی به‌مثابۀ امکان نظام آزادی نزد شلینگ

الهام السادات کریمی دورکی؛ محمد جواد صافیان؛ محمد مشکات

دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1400، صفحه 169-191

https://doi.org/10.30465/os.2022.36425.1715

چکیده
  رسالۀ پژوهش‌های فلسفی در باب ذات آزادی انسان (1809) شلینگ، تلاشی برای بنیان‌گذاری نظام آزادی است. محوری‌ترین مفهوم در نظام شلینگ، مفهوم «این‌همانی» است که با تفسیر صحیح آن و یافتن وحدت میان مفاهیم متضاد آزادی و ضرورت، دغدغۀ اصلی او در نظریۀ ایدئالیسم مطلق توجیه می‌شود. اصلی که در جستجوی بنیادی برای شکل‌گیری نظام و راه حلی برای ...  بیشتر

نزاع آزادی اراده و دترمینیسم در اندیشۀ هیوم

مرضیه لطفی

دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1400، صفحه 193-211

https://doi.org/10.30465/os.2022.36636.1724

چکیده
  هیوم در نزاع میان دترمینیسم و آزادی اراده موضعی سازگارگرایانه دارد. او بر این نظر است که هر دو آموزۀ آزادی و ضرورت برای این‌که برای انسان‌ها مسئولیت اخلاقی قائل شویم ضروری‌اند. در این مقاله، ابتدا سعی می‌کنم مسیر هیوم در پیش‌برد پروژه‌اش را نشان دهم. درادامه، تفسیر کلاسیک از سازگارگرایی هیوم را شرح می‌دهم. مطابق این تفسیر، از نظر ...  بیشتر

جایگاه اسطوره در دیالوگ‌های افلاطون

سعیده محمدزاده؛ محمّد رضا بهشتی

دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1400، صفحه 213-235

https://doi.org/10.30465/os.2022.40519.1813

چکیده
  کانون این مقاله بررسی جایگاه اسطوره در دیالوگ‌های افلاطون است. این مقاله با رویکرد توصیفی_تحلیلی به این مسائل اشاره دارد که دیالوگ‌های افلاطون در دوره‌های مختلف دارای چه ویژگی‌هایی است؟ و رویکرد افلاطون نسبت به اسطوره در دیالوگ‌های آغازی، میانی و پایانی چه تغییری پیدا می‌کند؟ در این راه، ما نخست به بررسی ایراد دیالکتیک در دیالوگ‌های ...  بیشتر

میل و جامعه: دربارۀ دو نوع اقتصاد میل در لکان و دلوز

سجاد ممبینی

دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1400، صفحه 237-264

https://doi.org/10.30465/os.2022.41166.1830

چکیده
  در نظریۀ متأخر میل می­ توان دو اقتصاد مهم میل را نزد لکان و دلوز شناسایی نمود؛ صورت­ بندی­ هایی متفاوت از گسترش میل که هر یک نسبت­ هایی ویژه با سوژه و جامعه برمی ­سازد. دلوز با طرح شیزوکاوی در برابر روانکاوی، به طور کامل از سنت فرویدی گسسته و شکل تازه ­ای از اقتصاد میل را بنیان می ­نهد. در برابر صورت­ بندی اُدیپی میل در لکان ...  بیشتر

واکاوی مفهوم غرب‌زدگی در مواجهه فردید با انقلاب اسلامی

محمد نژادایران

دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1400، صفحه 265-287

https://doi.org/10.30465/os.2022.39434.1792

چکیده
  این پژوهش باهدف واکاوی مفهوم غرب‌زدگی در فلسفه تاریخ احمد فردید و نسبت آن با انقلاب اسلامی انجام و در آن سعی شده تا ضمن تحلیل نگرش فردید به وضعیت تمدن بشری در عصر جدید، به جایگاه انقلاب اسلامی در آن به‌عنوان تحولی عظیم جهت رهایی از سیطره غرب‌زدگی و مقابله با نیست‌انگاری ناشی از آن توجه شود. روش تفسیری -  انتقادی  در این پژوهش ...  بیشتر

کانت و عمل اخلاقا نادرست: جمع بین رای حکیمین

یاسمن هشیار؛ اکرم کلیدری

دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1400، صفحه 289-305

https://doi.org/10.30465/os.2022.40899.1825

چکیده
  آیا انسان در عین حال که می‌داند عملی نادرست است به انجام آن مبادرت می‌ورزد؟ پاسخ سقراطی ـ افلاطونی به این سوال منفی است. به نظر ایشان شرط لازم و کافی برای عمل درست و فضیلتمندانه علم به درستی آن است. مفهوم مخالف این آموزه، هم از طرف فلاسفه و هم از دید مردم عادی مورد تردید واقع شده است. افراد بسیاری را می‌بینیم که در حالی که می‌دانند عملی ...  بیشتر