غرب شناسی بنیادی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه فلسفه، دانشکد ه ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

10.30465/os.2024.46646.1932

چکیده

پروژه‌ی هستی‌شناسانه‌ی هایدگر یکی از تکیه‌گاه‌های اصلیِ نقد عصر مدرن به شمار می‌آید. این نقد بیش از هر چیز فهمی از هستی را نشانه می‌رود که هستنده‌ها را به‌تمامی در قابِ پیشاپیش حاضرِ ایده یا اراده‌ی انسانی می‌گنجاند و حاصل تکانه‌ای متافیزیکی‌ست که، به زعم هایدگر، از افلاطون تا به امروز خود را در عطش روزافزونِ سلطه‌ بر هستنده‌ها نشان می‌دهد. در این مقاله قصد ما این است که با تکیه بر نو-پراگماتیسم ریچارد رورتی بازتفسیری از فهم هستی در عصر مدرن به دست دهیم که نگاهی جامع‌تر به امکانات و آسیب‌های آن داشته باشد. در این بازتفسیر، فهم مدرن از هستی به‌تمامی به ماشیناسیون یا در قاب گنجاندن ختم نمی‌شود بلکه برخلاف دعاوی هایدگر، وقوفی روزافزون را نسبت به تناهی و پیشآیندیِ واژگان نهاییِ خود به نمایش می‌گذارد. گذشته از این، با توجه به اینکه از نظر هایدگر فهم‌های هستی در هر دوره در واقع دهشِ خودِ هستی به شمار می‌آیند، فلسفه‌ی هایدگر فاقد مبنایی‌ست که بر اساس آن بتواند اتهامِ غفلت از هستی و دورافتادگی از سرآغاز را به عصر مدرن نسبت دهد.

کلیدواژه‌ها

اصغری، محمد (1388) «جایگاه هایدگر در اندیشۀ نئوپراگماتیستی ریچارد رورتی»، پژوهشهای فلسفی-کلامی 2، صص  240-225.
تامسون، ایئن (1399) «زیبایی‌شناسی هایدگر»، ترجمه‌ی مسعود حسینی، در زیبایی‌شناسی آلمانی، سرپرست و ویراستار مجموعه: مسعود علیا، تهران: انتشارات ققنوس
رورتی، ریچارد (1390) فلسفه و آینه‌ی طبیعت، ترجمه‌ی مرتضی نوری، تهران: نشر مرکز.
کاسیرر، ارنست (1370) فلسفه‌ی روشنگری، ترجمه‌ی یدالله موقن، تهران: انتشارات نیلوفر.
کوندرا، میلان (1383) هنر رمان، ترجمه‌ی پرویز همایون‌پور، تهران: نشر قطره.
هایدگر، مارتین (1381) «نامه‌ای درباره‌ی انسان‌گرایی»، ترجمه‌ی عبدالکریم رشیدیان، انتشاریافته در از مدرنیسم تا پست‌مدرنیسم، لارنس کهون، تهران: نشر نی.
نیچه، فردریش ویلهلم (1377) تبارشناسی اخلاق، ترجمه‌ی داریوش آشوری، تهران: نشر آگه.
 
 
Garrard, Graeme (2006) Counter-Enlightenments: From the eighteenth century to the present, London & New York: Routledge.
Habermas, Jürgen (1989) “Work and Weltanschauung: The Heidegger Controversy from a German Perspective,” Critical Inquiry 15 (Winter 1989): 431-456.
Habermas, Jürgen (1991) “Martin Heidegger: On the publication of Lectures of 1935” in The Heidegger Controversy: A Critical Reader, ed. By Richard Wolin, Cambridge: The MIT Press.
Heidegger, Martin (1962) Being and Time, translated by J. Macquarrie and E. Robinson. Oxford: Basil Blackwell.
Heidegger, Martin (1968) What is Called Thinking? translated by F. D. Wieck and J. Glenn Gray, New York: Harper & Row. 
Heidegger, Martin (1972) On Time and Being, translated by Joan Stambaugh, New York: Harper and Row.
Heidegger, Martin (1973) The End of Philosophy, translated by Joan Stambaugh, New York: Harper and Row.
Heidegger, Martin (1977) The Question Concerning Technology and Other Essays, translated by William Lovitt, New York: Harper and Row.
Heidegger, Martin (1979) Nietzsche: Volum I & II, translated by David Farrell Krell, Sanfrancisco: Harper Collins.
Heidegger, Martin (1987) Nietzsche: Volum III & IV, translated by David Farrell Krell, Sanfrancisco: Harper Collins.
Heidegger, Martin (1993a) “Letter on Humanism”, translated by David Farrell Krell, in Martin Heidegger: Basic Writings, New York: Harper Collins, pp. 213-266.
Heidegger, Martin (1993b) “The Question Concerning Technology”, translated by David Farrell Krell, in Martin Heidegger: Basic Writings, New York: Harper Collins, pp 307-342.
Heidegger, Martin (1993c) “On the essence of truth”, translated by David Farrell Krell, in Martin Heidegger: Basic Writings, New York: Harper Collins, pp. 115-138
Heidegger, Martin (1993d) “Building Dwelling Thinking”, translated by David Farrell Krell, in Martin Heidegger: Basic Writings, New York: Harper Collins, pp. 343-364
Heidegger, Martin (1999) Contributions to Philosophy (From Enowning), translated by P. Emad and K. Maly, Bloomington: Indiana University Press.
Heidegger, Martin (2002) Off the Beaten Track, translated by Julian Young & Kenneth Hayhes, Cambridge: Cambridge University Press.
Heidegger, Martin (2012) Contributions to Philosophy (of the Event), translated by Richard Rojcewicz and Daniela Vallega-Neu, Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press.
Jaspers, Karl (1991) “Lener to the Freiburg University Denazincation Committee,” in The Heidegger Controversy: A Critical Reader, ed. By Richard Wolin, Cambridge: The MIT Press.
Löwith, Karl (1991) “My last meeting with Heidegger in Rome” in The Heidegger Controversy: A Critical Reader, ed. By Richard Wolin, Cambridge: The MIT Press.
Rorty, Richard (1989) Contingency, Irony, and Solidarity, Cambridge: Cambridge University Press.
Rorty, Richard (1991) Essays on Heidegger and Others, Cambridge: Cambridge University Press.
Sheehan, Thomas (1988) “Heidegger and The Nazis”, The New York Review of Books, available athttps://web.archive.org/web/20111107062318/http://www.stanford.edu/dept/relstud/faculty/sheehan/pdf/88-nazi.PDF
Sluga, Hans (1993) Heidegger’s Crisis: Philosophy and Politics in Nazi Germany, Cambridge: Harvard University Press. 
Sluga, Hans (2001) “Heidegger and the Critique of Reason”, in What’s Left of Enlightenment: A Postmodern Question, eds K. M. Baker and P. H. Reill, Stanford, CA: Stanford University Press.
Wheeler, Michael (2011) “Martin Heidegger”, in Stanford Encyclopedia of Philosophy, available at http://plato.stanford.edu/entries/heidegger/