غرب شناسی بنیادی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار، پژوهشکده مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

غرب شناسی دانشی است که به شناخت داشته­های مغرب زمین می­پردازد. در این دانش، «غرب» به مثابه «دیگری» سوژه شناسایی قرار می­گیرد تا پس از این شناخت بتوان بهتر از گذشته تعاملات و ارتباطات را تنظیم نمود. شناختِ دیگری، با توجه به ذووجوه بودنِ انسان و هستی، نیازمند اتخاذ رویکردی میان­رشته­ای/فرارشته­ای است. بدون «تلفیق» و صرفا کنار هم قرار دادن دانش­های گوناگون، آنهم به شکلی مکانیکی، رویکرد میان­رشته­ای/فرارشته­ای تحقق نخواهد یافت. با وجود ماهیتِ میان­رشته­ای غرب­شناسی تحقیقاتی که تاکنون صورت پذیرفته است لزوماً اینگونه نبوده­اند و بنابر نوع پژوهش، برچسب­هایی چون: نا/ چند/ فرا/ زیر رشته­ای به آنها اطلاق می­شود. گونه­های میان­رشته­ای پیرامون «غرب­شناسی» را در دو قالب اساسی می­توان دسته­بندی کرد: میان­رشتگی انتقادی/ نظری. انتقادی، اولین گونه از میان­رشتگی است که مرتبط با «غرب­شناسی» شکل گرفته­ است. این مطالعات «متن­محور» بوده و نگاه و رویکرد تاریخی بر آنها غلبه دارد. سوگیری قابل توجّهی در این گونه مشاهده می­شود. میان­رشتگی نظری اخیرترین گونه محسوب می­شود که به بررسی دنیای واقعی و جوامع زنده کنونی می­پردازد. مطالعات نمونه­محور و مبتنی بر مفهوم­سازی دیالکتیک و هم­چنین گردهمایی­ها با رویکرد میان­رشته­ای مهمترین دسته از این مطالعات محسوب می­شوند. این نوع را به­عنوان متکامل­ترین دسته­از از پژوهش­های میان­رشته­ای پیرامون غرب­شناسی می­توان به حساب آورد.

کلیدواژه‌ها

-                 داوری اردکانی، داوری؛ درباره غرب، انتشارات هرمس، 1379.
-                 درزی، قاسم؛ فرامرز قراملکی، احد؛ روش شناسی مطالعات میان­رشته­ای قرآنی، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) و دانشگاه شهید بهشتی، 1399.
-                 درزی، قاسم؛ تاریخ انگاره میان­رشتگی: گذار از نگاه آرمان­گرایانه و مبتنی بر «تلفیق دانش» به رویکرد عمل‌گرایانه و مبتنی بر «حل مسئله». مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، 1398، 11(4)، 32.
-                 طباطبایی، سید محمد تقی؛ "از غرب‌زدگی تا توسعه‌نیافتگی؛ از فلسفه تا روشنفکری «سنجشی درون‌ماندگار»"، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 15،  بهار و تابستان 1396، صفحه 37-53.
-                 کشیک­نویس رضوی، سید کمال؛ احمدوند، عباس؛ "از شرق­گرایی تا شرق­شناسی: پژوهشی در تحول مفهوم و مصداق «شرق­شناسی»"، غربشناسی بنیادی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سال هفتم، شمارة اول، بهار و تابستان 1395 ،67 – 87؛
-                 کلاته­ساداتی، احمد؛ "ما و جادوی میداس؛ جهان اسلام و غرب‌شناسی انتقادی"، غرب­شناسی بنیادی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال پنجم، شماره اول، شماره پیاپی 1، بهار و تابستان 1393، صص 61-79؛
-                      Bunders, J. F. G., Broerse, J. E. W., Keil, F., Phol, C., Scholtz, R. W., & Zweekhorst, M. B. M. (2010). How can transdisciplinary research contribute to knowledge democracy? In R. In ‘tVeld (Ed.), Knowledge democracy, consequences for science, politics and media (pp. 125–152). Dordrecht: Springer. 0.1007/978-3-642-11381-9_11
-                      Burke, Kenneth (1969 [1945]). A Grammar of Motives. Berkeley, Calif.: University of California Press.
-                      Buruma, Ian & Margali, Avishai (2004); Occidentalism; Images of the West, New York, The pengim press
-                      Calhoun, Craig (2017), Integrating the Social sciences: Area Studies, Quantitative Methods, and Problem-Oriented Research, in The Oxford Hanbook of Interdisciplinarity, Editor-in-Chiefed by: Robert Frodeman, Oxford University Press, second edition, 20102017, pp. 117-130.
-                      Carrier, James (2003), Occidentalism: Images of the West, Oxford University Press
-                      Chen, Xiaomei (1995) Occidentalism A Theory of Counter-Discourse in Post-Mao China, New York Oxford, Oxford University Press
-                      Clifford, James (1988), The predicament of Culture: Twentieth-Century Ethnography, Literature, and Art, Mass.: Harward University Press
-                      Dervin, F. (2012). Impostures interculturelles. Paris: L’Harmattan
-                      Dervin, F. (2013). Researching identity and interculturality: Moving away from methodological nationalism for good? In R. Machart, C. B. Lim, S. N. Lim, & E. Yamato (Eds.), Intersecting identities and interculturality: Discourse and practice (pp. 8–21). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing
-                      Dumont, L (1970). Homo Hierarchicus: The Caste System and its Implications. Chicago: University of Chicago Press.
-                      Duvall, Nadia (2019); Islamist Occidentalism: Sayyid Quṭb and the Western Other , Germany: Berlin, Gerlach Press
-                      Fabian, Johannes (1993), Time and the other: How Anthropology Makes its Object. New York: Columbia University Press
-                      Gibbons, M., Limoges, C.,  Nowotny, H., Schwartzman, S., Scott, P., & Trow, M. (1994). The new production of knowledge: The Dynamics of Science and Research in Contemporary Societies. SAGE Publications London. Thousand Oab, New Delhi, 1994.
-                       
-                      Holliday, A. (2010), Intercultural communication and ideology. London: Sage
-                      Hübinette, T. (n.d.). Orientalism past and present: An introduction to a Postcolonial Critique. Retrieved June 24, 2015 from http://www.tobiashubinette.se/orientalism.pdf
-                      Jalal al-azm, Sadiq (1980) “Orientalism and Orientalism in Reverse” in: Jalal al-azm, Sadiq (2014) “Is Islam Secularizable? Challenging Political and Religious Taboos” Gerlach Press
-                      Klein, J.T., Grossenbacher-Mansuy, W., Haberli, R., & Bill, A. (Eds.). (2001). Transdisciplinarity: Joint problem solving among science, technology, and society. An effective way for managing complexity. Basel: Birkhauser.
-                      Klien, J.T. (2009). Unity of knowledge and Transdisciplinarity: Contexts of definition, Theory and New Discourse of problem Solving. Unity of Knowledge (in Transdisciplinary Research for Sustainability) , Edited by : Gertrude Hirsch Hadorn, EOLSS Publishers Co Ltd
-                      Kureishi, H. (2005). The word and the bomb. London: Faber and Faber
-                      Lambert, R. D. Blurring the Disciplinary Boundaries; Area Studies in the United State, American Behavioral Scientist, Vol. 33 No. 6, July/August 1990, pp. 712-732
-                      Machart, R, Dervin, F, Gao, M (2016), Intercultural Masquerade: New Orientalism, New Occidentalism, Old Exoticism, Springer Heidelberg New York Dordrecht London, Springer-Verlag Berlin Heidelberg, Higher Education Press.
-                      Machart, R., & Lim, S. N. (2013). Identity and language vs. identification through language: A historical perspective. In R. Machart, Lim, C. B., Lim, S. N., & Yamato, E. (Eds.), Intersecting identities and interculturality: Discourse and practice (pp. 22–44). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing
-                      Polier, Nicole; Roseberry, Wilian (1989), Tristes trops: Post-Modern Anthroplogys Encounter the Other and Discover Themselvs, Economy and Society, 18: 245-64.
-                      Said, Edward (1977) Orientalism. London: Penguin
-                      Singh, Jyostna (1989), Different Shekspears: The bard in the Colonial/Post Colonuial India, Theater Journal, 41: 4.
-                      Vickers, J. (1998). “[U]framed in open, unmapped fields”: Teaching the practice of interdisciplinarity. Arachne: An Interdisciplinary Journal of the Humanities, 4(2), 11–42
-                      Wallerstein, I.(1996). Marx and History: Fruitful and Unfruitful, in Race, Nation, Class. Ambigous Identities, edited by E. Balibar and I. Wallerstein. London: Verso, 125-34
 
سایتها
-                      https://www.uni-goettingen.de/en/50226.html?cid=25115
-                      https://blacksearegion.eu/cfp-skopje2019