غرب شناسی بنیادی
علمی-پژوهشی
نگاهی تحلیلی به مفاهیم پیشرفت و گسست در انقلاب‌های علمی کوهن

محمدمهدی حاتمی؛ سیدمحسن عزیزی؛ مهدی دهباشی

دوره 2، شماره 2 ، آبان 1390، صفحه 1-22

چکیده
  هدف نهایی این مقاله تحلیل مفاهیم پیشرفت و گسست در انقلاب‌‌های علمی و نشان‌دادن تناقض موجود در تحلیل تامس کوهن در این زمینه است. ما نخست نشان داده‌‌ایم که برخی از متفکران چه در زمینة فلسفة تاریخ، چه منطق پژوهش تاریخی، و چه در زمینة تاریخ‌‌نگاری، پیشرفت بشری را فرض گرفته‌‌اند. در قسمت بعدی با توضیح مؤلفه‌‌های ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
معضل رابطة سنت و تجدد در جهان عرب از منظر محمد عابد الجابرى

محسن دریابیگی

دوره 2، شماره 2 ، آبان 1390، صفحه 23-41

چکیده
  در این مقاله تفکر فلسفی در اندیشة عرب و گرایش‌های مختلف متفکران عربی را بیان می‌کنم و بر اساس نگرش محمد عابد الجابری به بررسی گونه‌های برخورد متفکران عربی در قبال معضل نحوة ارتباط سنت و تجدد می‌پردازم و نقدهای وی بر این نگرش‌ها را مطرح می‌کنم؛ در نظر جابری تمام سوگیری‌هایی که در مورد این موضوع بوده است گرفتار آفات روشی ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
غرب و غرب‌زدگی در اندیشة دکتر داوری؛ با تکیه بر ملاحظات اخذ و اقتباس مقولات غرب جدید

رضا دهقانی

دوره 2، شماره 2 ، آبان 1390، صفحه 43-60

چکیده
  یکی از مهم‌ترین موضوعات اندیشة دکتر داوری غرب و غرب‌زدگی و شرایط مواجهه و اخذ و اقتباس از غرب است. وی در نگاه کلی‌گرایانة خود غرب را دارای هویت می‌داند.[i] به‌نظر ایشان در مواجهه با آن نمی‌توان گزینشی عمل کرد و مثلاً چیزهایی را از آن اخذ کرد و چیزهای دیگری را طرد کرد.[ii] به‌نظر داوری غرب یا غربی‌شدن تقدیر جمعی ماست،[iii] ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
تطور خلاق برگسون و فلسفة ارگانیسم

مهدی سلطانی گازار

دوره 2، شماره 2 ، آبان 1390، صفحه 61-91

چکیده
  برگسون، فیلسوف حیات فرانسوی و از پیش‌گامان فلسفة پویشی، با نقد دیدگاه‌های رایج زمان خود، به‌ویژه نظریة تکامل انواع داروین و نظریة لامارک، تبیینی جالب ‌توجه از چگونگی شکل‌گیری حیات در موجودات زنده ارائه داده است. دیدگاه وی، موسوم به تطور خلاق، منشأ واحدی برای انواع گوناگون جانداران قائل است که خود آن را «خیزخاست حیات» ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
ژیلسون و رویکرد میان‌رشته‌ای به تاریخ فلسفه

مالک شجاعی جشوقانی؛ سید حمید طالب زاده

دوره 2، شماره 2 ، آبان 1390، صفحه 93-108

چکیده
  «تاریخ‌نگاری فلسفه» مطالعاتی است مابین فلسفه و تاریخ. مورخان فلسفه ناگزیر از اتخاذ رویکردی میان‌رشته‌ای هستند؛ اتین ژیلسون، فیلسوف و مورخ نوتومیست معاصر، سهم چشم‌گیری در بسط و تعمیق تاریخ‌نگاری فلسفة دینی به‌ویژه فلسفة مسیحی داشته است. مهم‌ترین اثر او در این باب تاریخ فلسفة مسیحی در قرون وسطی است. اهمیت ژیلسون ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
پوزیتیویسم منطقی و تجربه‌گرایی از دید فریدمن

حسن فتحی؛ سکینه غریبی

دوره 2، شماره 2 ، آبان 1390، صفحه 109-131

چکیده
  پوزیتیویسم منطقی یکی از مکاتب فکری تأثیرگذار در اندیشه‌های مغرب‌زمین در قرن بیستم بوده است و عقیده بر این است که ریشه در تجربه‌گرایی سنتی دارد، اما در سال‌های اخیر دربارة آرای پوزیتیویست‌ها آثاری منتشر شده که حاکی از این واقعیت است که پوزیتیویسم منطقی با تجربه‌گرایی سنتی بسی متفاوت است. تحقیق حاضر به معرفی و بررسی یکی ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
نقد گفتمان فلسفی مدرنیته: سوژه، حقیقت، و قدرت در اندیشة میشل فوکو

ذکریا قادری

دوره 2، شماره 2 ، آبان 1390، صفحه 127-179

چکیده
  بنیاد دوئالیسم فلسفة غرب، که در مدرنیته به تجلی نهایی خویش رسید مبتنی‌بر تضاد عقل/ غریزه، آسمان/ زمین، روح/ تن، و لذت/ اخلاق بود. فوکو نقد این دوئالیسم را که با نیچه، هایدگر، مارکس، و فروید آغاز شده بود به سرمنزل نهایی خویش، به نفع غریزه/ زمین، رساند. این مقاله به بررسی اندیشه‌های میشل فوکو، گسست وی از گفتمان فلسفی/ سیاسی مدرنیته، ...  بیشتر