غرب شناسی بنیادی
نظر و عمل در آغاز فلسفه

سید نعمت‌الله عبدالرحیم‌زاده

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1396، صفحه 1-27

چکیده
  ثالس بنابر سنت ارسطویی به عنوان نخستین فیلسوف شناخته می‌شود اما او در یونان باستان مرد دانا یا سوفوس نامیده می‌شد. سوفوس و  سوفیا به معنی دانایی در آن زمان به دو وجه از شناخت و عمل دلالت داشت چنان که ثالس در فهرستی از هفت دانای قدیم نام برده می‌شد که جز او، مابقی سیاستمدار و قانونگذار بودند. روایات مربوط به ثالس حکایت از هر دو وجه ...  بیشتر

«ستم‌گری اکثریت» و «زورگویی عرف» در «دموکراسی»

شیرزاد پیک حرفه

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1396، صفحه 29-56

چکیده
  این مقاله در پیِ نشان دادن این نکته است که «دموکراسی» لزوماً «آزادی» و «حقوق بشر» را تضمین نمی‌کند و علل پیدایش این ناسازگاری و راه‌کارهای سازگار کردن آنها را در آرای جِیمز مَدیسن، اَلِکسی دو تُکویل و جان استوارت میل واکاوی می‌کند. «پدران بنیان‌گذار آمریکا» و «نویسندگان مقالات فدرالیست» به احتمال پیدایش ...  بیشتر

هابرماس و جایگاه دین در حوزه‌ی عمومی

رحیم حاجی آقا؛ محبوبه پاک نیا

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1396، صفحه 57-76

چکیده
  احیای نقش دین در جوامع مدرن و بذل توجه کسانی مانند هابرماس به این پدیده، دوگانه‌انگاری‌های مبتنی بر سنت-مدرنیته، عمومی-خصوصی، سکیولار-دینی را از طریق مفصل‌بندی‌های جدیدی به چالش کشیده است؛ تا جایی‌که اکنون برقراری پیوند وثیق بین تجدد با عرفی‌شدن، امری کاملا دور از انتظار به‌شمار می‌رود. این مقاله نیز با در کانون نشانیدن دگردیسی ...  بیشتر

ویتگنشتاین، کانت و اخلاق

یاسمن هشیار

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1396، صفحه 77-93

چکیده
  ویتگنشتاین در تفکر متقدم خود فلسفه را نقد زبان و هدف رساله منطقی ـ فلسفی را مرز نهادن میان گفتنی و ناگفتنی ( نشان دادنی) و یا به تعبیری میان علم تجربی از یک سو و اخلاق از سوی دیگر قرار داده­است. و این بخش اخیر را مهمتر می­داند. چنین هدف­گذاریی شباهت رساله را پروژه کانتی در نقد عقل محض نشان می­دهد. پرسش اصلی این مقاله این است که آیا ...  بیشتر

مقایسه تطبیقی متافیزیک قدرت در فلسفه نیچه و کالیکلس

سید جمال سامع؛ محمد جواد صافیان

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1396، صفحه 95-113

چکیده
  محاوره گرگیاس یکی از مهمترین محاورات افلاطون است، افلاطون در این محاوره سقراط را به مصاف سوفسطاییان آن عصر می‌برد. آن بخش از محاوره که مورد توجه ما قرار گرفته است، جدال سقراط و کالیکلس است، که از نظر حجم نیمی از محاوره را به خود اختصاص داده است. مقاله حاضر کوشیده است تا ضمن اجتناب از یکسونگری به آرای نیچه، آن‌ها را در تقرب به آرای کالیکلس ...  بیشتر

نقد عقل مدرن با رویکردی زنانه نگر

مریم صانع پور

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1396، صفحه 115-134

چکیده
  عقل انسانبه عنوان وجه تمایز وی از حیوانات، اصلی ترین عامل شکل دهندة تمدن بشری بوده  است و محرومیت  از عقل به منزله محرومیت از حضور در فرآیند تمدن بشری تلقی می شود. در اسطوره های یونان باستانیعنی اولین زمینه های فرهنگی غرب زنان موجوداتی غیرعقلانی و احساسی توصیف می شدند.این طرز تلقی با فیثاغوریانکه بنیانگذاران فلسفهیونان بودند ...  بیشتر

اصالت اقتدار: افلاطون و هابز

بیان کریمی؛ حسن فتحی

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1396، صفحه 135-154

چکیده
  افلاطون و هابز از برجسته­ترین فیلسوفان سیاسی هستند  هستند که  بر ضرورت تشکیل حکومت مقتدر تأکید کرده­اند. تفوق حکومت مقتدر و ویژگی­های آن در فلسفة سیاسی این دو فیلسوف برخاسته از اوضاع زمانه­شان و مبتنی بر مبانی مابعدالطبیعی اندیشة آن­ها است. افلاطون حکومت مطلقِ علمی- اخلاقی را به قصد پایان دادن به هرج­و­مرج­های علمی-اخلاقی، ...  بیشتر